De kwaliteit van het oppervlaktewater blijft een hoofdpijndossier voor waterschappen en provincies. Maar er is hoop. Steeds meer jonge boeren helpen een handje mee en geven sloot en beek de ruimte. Water. Boeren zijn er de laatste maanden bijna dag en nacht mee bezig. Eerst was er teveel van, nu op sommige plekken weer te weinig. En als het er is, laat de kwaliteit vaak te wensen over.
Schaarse landbouwgrond
De Vries: “In ons kikkerlandje is landbouwgrond schaars en wordt elke centimeter benut. Het gras groeit tot waar de koeien er bij kunnen komen en op de akkers staan de maïs, bieten en aardappelen tot aan de slootkant.” Daar ligt volgens de voormalige bollenteler uit Soerendonk het probleem. “Als boeren tot aan het kantje gaan, spoelen meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen bij een fikse regenbui hup over de rand de sloot in.”
Kaderrichtlijn water
Europa kent de zogenaamde kaderrichtlijn water waarin de kwaliteit van het oppervlaktewater is vastgelegd. Elk land vult de oplossing anders in. Nederland legt de verantwoordelijkheid bij de provincies en de waterschappen. In Noord Brabant gaan ze nog een stapje verder en ligt de verantwoordelijkheid bij de gebruikers zelf.
“Vanuit Europa is geld beschikbaar en ook de waterschappen dragen een steentje bij. Maar het was onduidelijk hoe het allemaal verder moest en wie wat ging doen. “De provincie is in drie collectieven verdeeld. West, midden en oost”, verduidelijkt De Vries een van de drie veldmedewerkers van Midden Brabant. “Daarom zijn we in januari van dit jaar in overleg met provincie en waterschappen zelf van start gegaan. We gingen letterlijk de boer op om grondgebruikers langs watervoerende sloten te vragen vrijwillig mee te doen. Als tegenprestatie krijgen ze een vergoeding voor gederfde inkomsten. De enige voorwaarde is dat ze een strook van drie tot zes meter niet bemesten en bespuiten.” Ruim acht maanden na de start van de pilot doen vijftig agrariërs mee. En voor 2017 hebben al meer dan honderd deelnemers ingetekend zo becijfert De Vries.
Agrarisch natuurbeheer
Met name de jonge agrariërs zijn bereid om mee te doen aan de pilot. “Zij komen vaak van de HAS en hebben al kennisgemaakt met het begrip agrarisch natuurbeheer. Deze jonge ondernemers snappen dat ze door mee te doen maatschappelijk verantwoord aan het boeren zijn.” Bovendien is er een compensatiepot. Voor het pilotjaar legt waterschap De Dommel een ton aan euro’s op tafel. “Je kunt niet van een boer verlangen dat de opbrengst van zijn grond omlaag gaat zonder dat hij voor dat verlies wordt gecompenseerd.”