Om de voortgang van het gewasbeschermingsmiddelenbeleid – zoals vastgelegd in de nota Gezonde groei, duurzame oogst (EZ 2013) – te volgen, worden alle gewasbeschermingsmiddelen (dus ook stoffen die niet als specifiek verontreinigende stof zijn aangewezen) gemonitord.
In 2014 werden op iets meer dan 60 procent van de meetlocaties van gewasbeschermingsmiddelen en biociden de normen voor langdurige blootstelling overschreden (CML 2015). In 2012 rapporteerde het PBL nog een aandeel van 50 procent (PBL 2012b). Het verschil wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt doordat de normen zijn aangescherpt. Dit geldt vooral voor het middel imidacloprid waarvan de norm van 67 naar 8,3 nanogram per liter is aangescherpt. Bij toepassing van de nieuwe normen op de gehele meetreeks is het aandeel meetpunten met normoverschrijdingen in de afgelopen tien jaar vrijwel stabiel gebleven (circa 60 procent). Op de meeste meetlocaties wordt de norm door minder dan 5 procent van het totale aantal stoffen overschreden. Opvallend is dat enkele norm overschrijdende stoffen niet zijn aangewezen als specifiek verontreinigende stof (bijvoorbeeld de fungicide azoxystrobin en de insecticide fipronil).
Vooral in gebieden met glastuinbouw, bloemkwekerijen, bollenteelt en vollegronds groententeelt worden de normen overschreden. Normoverschrijdingen kunnen verschillende oorzaken hebben. Zo zijn er middelen toegelaten die volgens de criteria van het waterkwaliteitsbeleid niet hadden mogen worden toegelaten. Bij de toelatingsbeoordeling van gewasbeschermingsmiddelen wordt namelijk een criterium voor ecologische schade gebruikt dat minder streng is dan dat van het waterkwaliteitsbeleid (PBL 2012b). Overigens is recent op Europees niveau een belangrijke stap gezet om de toelatingsbeoordeling beter af te stemmen op het waterkwaliteitsbeleid (zie paragraaf 4.6). Andere verklaringen voor normoverschrijdingen zijn onzorgvuldig gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in Nederland en aanvoer via rivieren uit het buitenland.