Innoveren door doen in Gouwe Wiericke

DAW Gouwe Wiericke

LTO Noord Fondsen steunt project waarin boeren maatregelen uitproberen voor betere waterkwaliteit. 25 melkveehouders in de regio Gouwe Wiericke, tussen Gouda en Woerden, werken samen aan een betere bodem- en waterkwaliteit en een effectievere bedrijfsvoering. Anton Oskam en Martin van den Hoeven, melkveehouders in Driebruggen, vertellen over hun ervaringen.

Lisdodde

Pal achter het erf van melkveehouder Anton Oskam in Driebruggen ligt een sloot vol eendenkroos. Aan één kant van de sloot groeit over een lengte van 100 meter een 2 meter breed gewas, dat Oskam vorig jaar inplantte: lisdodde, herkenbaar aan de bruine ‘sigaren’ tussen het groene blad. Hij plantte de lisdodde met een duidelijk doel, namelijk waterzuivering.


‘Lisdodde haalt nutriënten uit het water, levert een bijdrage aan het tegengaan van af-spoeling naar de sloot en gaat afkalving van de slootkant tegen. Net voor juni heb ik de lisdodden gemaaid, voordat er een sigaar in komt. Dan is het prima om aan koeien te voeren of in balen met het gras mee te verwerken.’


De lisdodde werkt als een helofytenfilter. ‘De afvalstoffen blijven in de filter. Daar voorbij is het water schoon. Ik overweeg om volgend jaar een groot stuk van de sloot vol te planten met lisdodden voor de zuivering van de erfafspoeling.’

Bodem en water

Oskam is net als melkveehouder Martin van den Hoeven deelnemer aan het DAW-innovatieproject waarin het verbeteren van de waterkwaliteit door het uitproberen van maatregelen centraal staat. 25 boeren doen mee, die vorig jaar in twee studiegroepen – bodem en water – aan de slag zijn gegaan.


Oskam neemt deel aan de studiegroep bodem, die wordt begeleid door de adviesbureaus DMS Advies en Boerenverstand. ‘Reden voor mij om mee te doen, is dat ik meer gras van het land wil krijgen, de bemesting wil optimaliseren en uitspoeling tegen wil gaan. Wat bijvoorbeeld de grasopbrengst dit jaar wordt, is gemeten met een drone. In de herfst bespreken we de cijfers.’


Van den Hoeven is deelnemer aan de studiegroep water, begeleid door PPP-Agro Advies. ‘We zitten hier in het Groene Hart tussen zoveel mensen, je moet als boer een beetje anders gaan denken’, zegt hij over zijn motivatie om deel te nemen aan het project. ‘Je bedrijf alleen maar richten op productie, dat past hier niet. Draagvlak behouden voor onze sector vraagt om inzet op het gebied van waterkwaliteit en bodembeheer.’

Biodiversiteit

De studiegroep water heeft veel tijd gestoken in het vaststellen van een pakket aan duurzaamheidsmaatregelen, gericht op de waterkwaliteit en biodiversiteit. Gaat een boer aan de slag met een of meer van deze maatregelen en boekt hij daar resultaat in, dan krijgt hij daar punten voor toegekend, waar vanuit het project een vergoeding tegenover staat. Een greep uit de maatregelen: water toevoegen aan mest, beperken van de uitrijtijden van mest en kunstmest, minder of geen kunstmest meer gebruiken, geen graslandvernieuwing toepassen voor meerdere jaren en een mestvrije zone langs de slootkant hanteren.


Van den Hoeven: ‘De 2 meter naast de sloot bemesten wij niet om zo de afspoeling naar de sloot te verminderen. Dat deden wij al langer. In de studiegroep bekijk je of het ook voor anderen iets is om toe te passen. In de studiegroep word je getriggerd om dingen te verbeteren. Bijvoorbeeld de portie mest die je eerder in één keer op het land bracht, meer te verdelen over het jaar. Dat is beter voor de voeropbrengst en beter voor het milieu.’

Scoren op plantjes

Drie agrarisch natuurverenigingen, verenigd in Stichting Gebiedscoöperatie Gouwe Wiericke, zijn initiatiefnemer van het DAW-project. Mieke Vergeer is betrokken bestuurslid van een van de ANV’s en neemt net als Van den Hoeven deel aan de studiegroep water. ‘Waar ik veel van verwacht, is de app die is ontwikkeld door Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, waarmee je kunt ‘scoren’ op plantjes, welke planten zich ontwikkelen en hoe ze groeien in de sloot.’

Van den Hoeven is ook enthousiast over de app, maar plaatst wel een kanttekening: ‘Je moet per sloot invoeren wat de uitgangssituatie is. Dit kost een half uur per sloot. Dat komt er allemaal wel weer bij en het is nog best ingewikkeld.’

In ‘schone’ en ‘vieze’ sloten, door de boeren zelf aangegeven, zijn metingen gedaan. Daaruit bleek dat een door de boer als vies aangegeven sloot soms schoner was dan hij dacht. Andersom bleken schone sloten soms viezer dan gedacht. ‘Je bespreekt dan met elkaar waarom die sloot toch vies bleek. Wat gebeurt er op je erf? Daar kan de oorzaak liggen’, vertelt Vergeer.

Onderwaterdrainage

Onlangs was de regio in het nieuws met onderwaterdrainage die wordt aangelegd om bodemdaling tegen te gaan. Over bijkomende effecten zegt Oskam: ‘Ik heb zoveel mogelijk beregend, maar ik verwacht dat in een droge zomer onderwaterdrainage meer verschil gaat maken dan beregenen.’


Dit project, waar de EU een serieus deel van betaalt, staat los van het DAW-project, maar zoals Van den Hoeven zegt: ‘Het haakt allemaal in elkaar in het veenweidegebied, projecten hangen aan elkaar, ook met wat wij hier doen aan bijvoorbeeld slootkanten- en weidevogelbeheer.’

Fondsen medefinancier

LTO Noord Fondsen draagt 30.000 euro bij aan het project ‘Innovatie in de praktijk Gouwe Wiericke’, aangevraagd in het kader van Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW). De totale financiering van het project bedraagt 300.000 euro en heeft een looptijd van drie jaar. Partners die bijdragen, zijn Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Hoogheemraadschap van Rijnland en Programma Systeeminnovatie in de Veenweiden. Er wordt een eigen bijdrage gevraagd van de deelnemende melkveehouders. LTO Noord Fondsen ondersteunt innovatieve ideeën die belangrijk zijn voor de toekomst van de land- en tuinbouw. De volgende beoordelingsronde vindt plaats op 26 oktober. Verzoeken voor financiering voor deze ronde dienen uiterlijk 12 oktober binnen te zijn via fondsen@ltonoord.nl.

Lees meer over het project DAW-Innovatie in de praktijk Gouwe Wiericke

Back to top