Nu derogatiebedrijven geen kunstmestfosfaat meer gebruiken, is de drijfmestgift per hectare mais verhoogd. De grotere kans van uitspoeling van nitraat brengt gevaar in het kader van de Nitraatrichtlijn. De milieuregels werken elkaar tegen.
Het verbod van gebruik van fosfaat uit kunstmest op derogatiebedrijven krijgt een onbedoeld negatief effect op de kans op uitspoeling van nitraat onder mais. Dat zei Gerjan Hilhorst, onderzoeker van Wageningen UR tijdens de bijeenkomst van Vruchtbare Kringloop Achterhoek Liemers. Aan dit project nemen zo'n 250 veehouders deel. Van 198 van hen zijn cijfers bekend uit de KringloopWijzer van de laatste 3 jaar. Driekwart van de deelnemers boert op zandgrond, de rest op kleigrond. Alle bedrijven maken gebruik van derogatie. Daarbij is gebruik van fosfaat uit kunstmest niet toegestaan.
Kunstmest in de rij geven
In de bemesting van maisland was vroeger het advies om een deel van de fosfaatbehoefte van mais in de vorm van kunstmest in de rij te geven. Hiermee werd een goede start van de maisplant gewaarborgd. "Veehouders willen wel de totale bemesting van fosfaat naar behoefte op peil houden en kunnen niet anders dan alle fosfaat via de mest geven." Omdat de fosfaatgehalten in de mest de laatste jaren gedaald zijn, hebben de veehouders ook nog eens relatief veel kuub nodig om in de fosfaatbehoefte van mais te voorzien. Deze 2 oorzaken maken dat de stikstofbemesting vanuit dierlijke mest groter wordt, met als gevolg dat de stikstof bodemoverschotten onder maisland ook toenemen. En bekend is dat juist de kans op uitspoeling van nitraat onder maisland, met name op zandgrond, veel groter is dan onder grasland. Onder grasland wordt de stikstof veel beter vastgehouden.
Te hoog stikstofbodemoverschot op veel zandgrond
De cijfers tonen dat 92% van de kleigrond waarop mais en gras geteeld wordt een toelaatbaar stikstofbodemoverschot heeft, maar dat zandgrond niet verder komt dat 44%. Iets meer dan de helft van de zandgronden heeft dus een te hoog stikstofbodemoverschot onder gras en mais. Het advies is dan ook om de stikstof vooral op grasland te brengen. Toestaan van een kleine gift kunstmestfosfaat onder maisland zou al veel kunnen helpen, maar de kans dat Brussel dat toestaat in nihil. Daarmee is de maisteler aangewezen op gebruik van nieuwe technieken te gebruiken om zo met minder toediening van fosfaat te volstaan.
Drijfmest in de rij en gebruik van dikke fractie
Hierbij is te denken aan bemesten van drijfmest in de rij. Ook gebruik van dikke fractie van gescheiden mest kan bijdragen. Daarin zit een iets gunstiger stikstof-fosfaatverhouding. Hilhorst denkt dat de laatste optie wel wat, maar niet veel helpt. "Dan zijn er andere scheidingstechnieken nodig. Die komen wel, maar waarschijnlijk pas over een aantal jaren."