Vier jaar bodemonderzoek binnen het publiek-private samenwerkingsprogramma 'Duurzame bodem' wijst uit dat de landbouwbodem in Nederland uitgeput raakt. Er is behoefte aan een nieuwe vorm van bodembeheer met meer aandacht voor de structuur en stimulering van het bodemleven.
De bodem raakt uitgeput door de manier waarop in Nederland landbouw bedreven wordt. De grootste problemen zijn de verdichting van de ondergrond door structuurbederf, de daling van het organischestofgehalte in de bodem en de achteruitgang van de bodemgezondheid.
Onderzoekers constateren dat de landbouwbodem de laatste zeventig jaar vooral behandeld is als dood substraat. De productie van de gewassen wordt grotendeels aangestuurd met kunstmest, gewasbeschermingsmiddelen en intensieve grondbewerking. De negatieve effecten daarvan hebben hun weerslag op de bodemkwaliteit.
Drastisch aangepast
De Nederlandse landbouwbodem is alleen toekomstbestendig als het bodembeheer drastisch wordt aangepast. Dat is de conclusie van de onderzoekers Wijnand Sukkel en Joeke Postma van Wageningen Plant Research. Beiden zijn als kenniscoördinatoren verbonden aan het PPS (publiek-privaat samenwerkingsprogramma) 'Duurzame bodem'. Vorige week gingen ze in op de huidige bodemvitaliteit tijdens het congres Beter Bodembeheer in Lunteren. Ze deden dat samen met enkele collega's aan de hand van bodemonderzoek dat is uitgevoerd in het kader van dit programma.
Sukkel vertelde in zijn inleiding over de context van factoren die invloed hebben op de bodemkwaliteit. 'Wij vragen veel van de bodem, vooral omdat onze landbouw sterk productiegedreven is. Verder hebben we te maken met de gevolgen van de klimaatverandering in de vorm van bodemdaling en stijging van de zeespiegel.'
Ook verschraalt de bodem door de continue winning van mineralen en grondstoffen voor fossiele brandstof. 'Bovendien biedt de huidige wetgeving weinig mogelijkheden voor herstel.'