Hoe voorkom je dat er gewasbeschermingsmiddelen via afspoeling in het oppervlaktewater terechtkomen? Over die vraag buigt zich al enkele jaren een groep akkerbouwers uit Noord-Friesland. Hun zoektocht wordt voortgezet in het project ‘Perceelsemissie in de hand II’.
Klaas Jan Jensma is een van de akkerbouwers die zich al enkele jaren met de afname van perceelsemissie bezighouden. Hij heeft samen met zijn vrouw Jacoba een akkerbouwbedrijf van 240 hectare in Hijum. ‘In 2010 werd ik geconfronteerd met meetgegevens van Wetterskip Fryslân. Het bleek dat er te veel gewasbeschermingsmiddel in de sloot zat, terwijl we toch alles volgens de regels deden. Dat zette me aan het denken. Na meer metingen bleek er een verband te bestaan met de afspoeling van het perceel’, vertelt hij.
Praktische maatregelen
Samen met vijf collega-akkerbouwers bedacht Jensma praktische, werkbare en betaalbare maatregelen om de afspoeling van middelen van het perceel tegen te gaan. Ze experimenteerden met greppels met compost, groenstroken en drempels in ruggen – een systeem waarmee Jensma doorgaat omdat hij de indruk heeft dat de opbrengst erdoor wordt verhoogd – maar het project was te klein voor concreet onderzoek en metingen. Onderzoek en metingen zijn wel mogelijk in het vervolgproject ‘Perceelsemissie in de hand II’, zegt projectleider Dirk Johan Feenstra van Projecten LTO Noord die het project samen met Delphy uitvoert. De komende drie jaar worden maatregelen verder onderzocht, zowel op voorbeeldbedrijven als op Proefboerderij Kollumerwaard in Munnekezijl.
Voorbeeldbedrijven
‘Het voordeel van de proefboerderij is dat je verschillende proeven naast elkaar kunt leggen en uitgebreider metingen kunt doen’, legt Feenstra uit. Maar de voorbeeldbedrijven zijn zeker zo belangrijk, benadrukt hij. De insteek van het project is om rond de vijf voorbeeldbedrijven een groep van tien akkerbouwers te vormen, die van de ervaringen kunnen leren. Volgend jaar wordt het aantal voorbeeldbedrijven en daarmee ook het aantal groepen uitgebreid, zodat er een olievlekwerking van kennis ontstaat. Ook ketenpartners en het onderwijs worden bij het project betrokken. Het project is onderdeel van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) en wordt gefinancierd door provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân.
De regie nemen
Voor Jensma is het belang van het project duidelijk. ‘We moeten er met z’n allen voor zorgen dat de emissie van middelen naar het oppervlaktewater wordt verminderd. Als we zelf de regie niet nemen, wordt het van bovenaf opgelegd en dat moeten we voorkomen. Het is belangrijk dat er vanuit de praktijk werkbare en betaalbare oplossingen worden gevonden. Daarvoor hebben we meedenkende akkerbouwers met goede ideeën nodig.’ Akkerbouwers in Friesland die willen deelnemen aan het project, kunnen contact opnemen met Dirk Johan Feenstra via (088) 8886677 of dfeenstra@projectenltonoord.nl.
Bron: Nieuwe Oogst
Foto en tekst: Ida Hylkema