Op 11 oktober ging KRW-deelstroomgebied Rijn-west met de Waterkaravaan op pad. In het kader van de DAW-impuls bezochten mensen van waterschap, provincie, rijk en DAW/LTO enkele agrarische ondernemers in de bollenstreek en in de Krimpenerwaard. Inspirerende en gedreven mensen die hun bedrijfsvoering met een blik op de toekomst vergroenen.
Lees hieronder het persoonlijke verslag van een van de deelnemers, Harm Gerrits. Of bekijk onderaan de pagina een videoverslag.
Achter station Leiden staat een groep mensen van waterschap, provincie, rijk en DAW/LTO te wachten op de bus. En niet zomaar een bus. Het is de “Waterkaravaan”, een bus die speciaal gemaakt is om het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer, ofwel DAW te promoten. Om stipt 9.30 rolt de bus voor. Vol verwachting stijgen we over de DAW-loper in en zoeken een plekje tussen de DAW-vlaggetjes. Caroline van de Veerdonk, DAW-aanjager van Rijn-west, licht het programma toe. We beginnen in het bollengebied, daarna gaat het door naar de Hoekse Waard. Doel: ons laten inspireren door agrarische ondernemers die werk maken van het DAW. Onderweg is er alle ruimte om te netwerken. Vraag van de dag: hoe kunnen we DAW tot een breed gedragen beweging uitrollen?
JUB Holland: bollenbedrijf met duurzame toekomstvisie
Midden in het bollengebied worden we hartelijk ontvangen door de directeur van JUB Holland, Dolph Uittenbogaard. Inmiddels al de 4e generatie van dit 108 jaar oude familiebedrijf. Het eerste bollenbedrijf met het predicaat Hofleverancier. In bijzijn van vader Rudolph vertelt hij gedreven over JUB Holland: veredeling, kwekerij, broeierij, handel en landscape. Met een duurzame toekomstvisie. Een groot deel van de bollen heeft keurmerken als Skal, Polder-Pride en Planet Proof. JUB volgt de markt, die steeds meer om schoon geproduceerde bollen vraagt. Maar ik proef ook een persoonlijke drive bij vader en zoon. Pa vult zijn zoon aan door te benadrukken dat een gezonde bodem erg belangrijk is. Die houdt water en voedingsstoffen vast en zorgt voor gezonde bollen. Dan hoef je dus veel minder te spuiten tegen ziektes. In zijn ogen is er maar één middel om de bodem weer goed te krijgen, namelijk met klassieke ruige stalmest.
Stront is gezond
Dolf leidt ons rond op het bedrijf. Enorme klimaatkamers waar bollen in alle rust hun bloemen kunnen aanzetten. Eindeloze stapels kistjes waarin keurig netjes bollen zijn gesorteerd. Inpakmachines, mengmachines en sorteermachines. Buiten bekijken we de heliosec. Een simpele oplossing om vervuild spoelwater in te dikken en netjes af te voeren. Jan Meijles van de provincie Zuid-Holland licht als sitekick de regiodeal voor het bollengebied toe: de Regiodeal Toekomstbestendig Bollenlandschap.
We ronden af met de bedrijfsfilm. Mooi hè, roept Rudolph enthousiast en trots als de film is afgelopen. Dat zijn we van harte met hem eens. Dit soort bedrijven inspireert. Ondernemers die gedreven werken aan een goed product met respect voor het milieu. Tijd voor een nieuw keurmerk: dit bedrijf is DAW- proof.
Proeftuin Klompe: regeneratieve landbouw
Druk pratend tuften we verder naar de Krimpenerwaard. Melanie Klompe, mede-eigenaar van landbouwbedrijf Klompe, ontvangt ons. Een enthousiaste Brabantse die beland is op een akkerbouwbedrijf (300 ha) in de Hoekse Waard. Ze verduurzaamt samen met haar man het bedrijf. De helft van hun grond hebben ze in samenwerking met RIVM en Commonland ingericht als de Proeftuin Klompe. Daar leren ze samen met de wetenschappers hoe je op een duurzame manier akkerbouw kunt bedrijven. In hun bedrijfsvoering staat de bodem op 1, vanuit het besef dat een gezond gewas begint bij een gezonde bodem. Ze hanteren het concept van de regeneratieve landbouw. Dat wil zeggen dat je er alles aan doet om de toestand van de bodem te verbeteren. Niet ploegen, organisch mesten en permanente bodembedekking. Zo verbeter je niet alleen de bodem: de producten zijn gezonder, de bodem houdt vocht veel beter vast en bindt bovendien een hoop CO2.
Worstelen met subsidie
Mel is gedreven op zoek naar subsidiemogelijkheden. Ze worstelt met regelingen als POP3. Hier komt haar waterschapsachtergrond goed van pas. Ze begrijpt dat veel boeren dit soort regelingen links laat liggen en dat er veel geld blijft liggen. 'Crowdfunding is gemakkelijker dan POP3.' Samenwerken is in dit soort projecten erg belangrijk. Mel droomt van de 'akkerbelt', een alliantie van akkerbouwers van Zeeland tot Groningen. Bewustwording is in haar ogen een belangrijk hulpmiddel. Zelf zoekt ze naar laagdrempelige monitoring. Zoals de 'theezakjes-methode', waarmee een boer eenvoudig de gezondheid van zijn bodem kan toetsen. Of een chromatogram van welgeteld 80 ct, waarmee een boer veel informatie krijgt over zijn organische stof in de bodem.
Buiten laat Mel trots het bloemenmengsel zien dat ze gebruiken voor de akkerranden. Zelfs midden in de herfst staat het er fleurig bij. We sluiten af bij een veld waar de bodem wordt vertroeteld met een groenbemester. Ziet er goed uit allemaal. Weer een bedrijf dat het predicaat DAW-proof verdient.
We ronden af met een tweetal presentaties over DAW en het Landbouwportaal. Daarna brengt de bus ons terug naar huis. Onder de deelnemers heerst tevredenheid. De agrariërs hebben ons gemotiveerd en het beeld versterkt dat we met DAW op de goede weg zijn naar schoon water in onze polders en sloten. Sleutels om door te groeien tot een breed gedragen beweging zijn: samenwerken in allianties, aandacht voor de bodem en gebruik van keurmerken. We hebben elkaar in de bus beter leren kennen en afspraken gemaakt voor verdere afstemming tussen DAW en KRW. Een prima initiatief, deze Waterkaravaan. En fijn dat we een in Rijn-west iemand hebben die zich bezighoudt met DAW. 'Eigenlijk zou elk KRW-stroomgebied een DAW-aanjager moeten hebben', hoor ik ergens. Daar ben ik het best mee eens.