529 deelnemers halen meer uit Brabantse bodem
Eind 2021 loopt het succesvolle project BodemUp af. De gebiedsgerichte en persoonlijke benadering binnen dit Brabantse project werkt zo goed, dat de aanpak ook naar andere gebieden wordt gekopieerd. Ook in Brabant is het nog niet definitief over: “Het enthousiasme van de in totaal 529 deelnemers moeten we vasthouden, we gaan voor een vervolg”, zegt projectleider Marijgje Wijers.
Haal meer uit je bodem! Dat is de strijdkreet waarmee agrarische ondernemers overgehaald werden deel te nemen aan BodemUp in 2018. Vanaf het begin was er interesse. Dat komt met name, denkt projectleider Marijgje Wijers, door het contact tussen adviseur en deelnemer. “De grootste kracht is het contact op het erf, drie keer per jaar.” Dat kost onze onafhankelijke bodemcoaches veel tijd, maar betaalt zich ook uit in kennis van effectieve maatregelen bij de boeren.”
BodemUp startte als project om nitraatuitspoeling in de grondwaterbeschermingsgebieden te verminderen, net zoals Waterwijs Boeren in Gelderland, Boeren voor Drinkwater in Overijssel en Grondig boeren voor water in Drenthe. Vanwege de interesse van agrarische ondernemers die niet in een grondwaterbeschermingsgebied wonen, is het project uitgerold over heel Noord-Brabant. Wijers: “Wij helpen boeren en tuinders kennis over bodem- en watermaatregelen te vertalen naar het eigen bedrijf. Dat gebeurt tijdens studiebijeenkomsten met deelnemers met hetzelfde
vraagstuk, zodat zij direct mee leren.”
De boer bepaalt in overleg met de bodemcoach met welk perceel hij aan de slag wil. Wijers: “Vaak een perceel waar de boer denkt dat er winst te halen valt, oftewel: waar het gewas de nutriënten niet goed benut.” Tijdens een bijeenkomst voorafgaand aan het groeiseizoen maakt de coach in overleg met de boer een probleemanalyse van het perceel. Gezamenlijk beslissen ze welke maatregel zou kunnen helpen. “Het is ontzettend belangrijk dat de boer voordeel ziet van de maatregel, dat zorgt voor effect op de lange termijn. Doordat de aanpak ook helpt bij het verminderen van nitraatuitspoeling, ontstaat een win-winstituatie.”
Effectieve maatregelen
Sleepslangbemesting voor betere nutriëntenbenutting, kruidenrijk grasland toepassen om de bodem weerbaarder te maken voor weersextremen, door een ander gewas te telen minder uitspoeling, organische stofgehalte verhogen door compost op het land te brengen: er zijn legio maatregelen die bijdragen aan een betere bodem- en dus waterkwaliteit. Maar, zegt Wijers: We hebben geduld nodig om de effecten van deze bodemvormende processen te zien. Ik geef niet direct om resultaat, ik vind het belangrijker dat de boer gelooft in maatregelen die wij adviseren, intrinsieke motivatie. Daar heeft de bodem- en waterkwaliteit op de lange termijn het meeste profijt van.”
529 deelnemers is minstens 529 maatregelen
BodemUp telt 529 deelnemers die allemaal met steun van een bodemcoach een plan van aanpak hebben gemaakt voor hun perceel en nu een maatregel uitvoeren. Wijers: “529 deelnemers, dat zijn 529 goede maatregelen, daar word ik enthousiast van! En vaak nog meer omdat een maatregel als sleepslangbemesting door deelnemers op meerdere percelen wordt toegepast. We willen groeien naar 1000 deelnemers. Besef je wat dat betekent voor bodem en water in Brabant?”
Landelijke uitrol
De landelijke uitrol van BodemUp vertaalt zich in de praktijk naar extra acties in al bestaande DAW-projecten met als doel die te versterken. Daardoor kunnen we bijvoorbeeld extra advies aanbieden in een al bestaand project. Wijers: “Op die manier blijven we op de lange termijn beschikbaar voor advies en begeleiding voor agrarische ondernemers en denken mee bij het uitvoeren van de maatregelen. Dat wordt heel waardevol gevonden.”
