Agrarisch natuurbeheer vindt in ons land al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw plaats met als doel de natuur en het landschap van ons platteland te beschermen. Door subsidies beschikbaar te stellen via het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) beloont de overheid agrariërs om maatregelen te nemen die de natuur op hun land beschermt. De deelnemende agrariërs, verenigd in agrarische collectieven, beschermen de natuur op hun land via ‘pakketten aan maatregelen’ die gefaciliteerd worden vanuit het ANLb.
Wico Dieleman
Wico Dieleman is al zo’n twintig jaar actief als projectleider bij ZLTO en vanuit die rol betrokken als algemeen coördinator bij Collectief Poldernatuur Zeeland in Zeeland. Poldernatuur Zeeland heeft een bestuur met afgevaardigden vanuit de 9 Agrarische Natuurverenigingen (ANV’s) en heeft heel Zeeland als werkgebied. De Collectieven in Zeeland en Noord-Brabant werken met medewerkers via Stichting Zeebra, in een samenwerkingsverband van meerdere organisaties in Zeeland en Brabant, o.a. ZLTO, op het gebied van agrarisch natuurbeheer. “Een groot aantal agrarische doelsoorten zoals akker- en weidevogels leven in het agrarisch gebied. Hier kunnen agrariërs een prima bijdrage aan leveren,” vertelt Wico. “Via Poldernatuur Zeeland willen we agrariërs helpen om leefruimte te behouden en creëren voor de planten en dieren die thuishoren op hun land.”
ANLb
Sinds 2016 wordt dit vormgegeven via het ANLb. “Het mooie aan dit stelsel is dat het beheer financieel efficiënt uitgevoerd kan worden omdat alle geldstromen op één plek bij elkaar komen. De uitvoering van het beheer is effectief omdat medewerkers vanuit de agrarische collectieven begeleiding geven aan de boeren bij de uitvoering van hun maatregelen en eveneens oog houden op de bijdrage van de maatregelen aan de hoger gelegen doelen per gebied.”
De 40 collectieven werken op landelijk niveau samen binnen BoerenNatuur. Om de collectieven te ondersteunen in het uitvoeren van hun werkzaamheden is SCAN-ICT ontwikkeld, een GIS systeem gekoppeld aan een CRM systeem waarbij een collectief per deelnemer gegevens kan opslaan en beheer kan intekenen op een kaart. Het systeem is direct gekoppeld aan RVO.nl. Dit maakt het mogelijk om de ANLb subsidie via de SCAN-ICT in te dienen en te verantwoorden bij RVO.nl.
“In 2023 gaat het nieuwe GLB van start waarin boeren gestimuleerd worden om extra stappen te zetten die verbeteringen opleveren voor klimaat, bodem, water, landschap en biodiversiteit. Een ontwikkeling die we vanuit de collectieven toejuichen. Het is belangrijk dat de financiële ondersteuning vanuit het nieuwe GLB, overzichtelijk aangeboden wordt en makkelijk en snel aangevraagd kan worden, vergelijkbaar met het ANLb nu. En daar hebben wij als collectieven veel ervaring mee opgedaan. Vanuit die achtergrond zijn wij gevraagd om mee te denken in de GLB-pilot Landbouwloket DAW.”
Landbouwloket DAW
In de GLB-pilot Landbouwloket DAW wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een ICT-tool en een begeleidend handboek dat de financiële ondersteuning vanuit het nieuwe GLB voor agrariërs zo makkelijk mogelijk beschikbaar stelt. “Het gaat daarbij niet alleen om het maken van afspraken met de financiers, maar ook met hoe je de mogelijkheden ervan eenvoudig laat landen bij de agrariër. In de pilot denken wij hierover na vanuit onze ervaring met SCAN-ICT. Daarnaast onderzoeken we ook de mogelijkheden om als
collectieven een rol te spelen in de uitvoering. Met alleen het aanvragen van een subsidie ben je er namelijk nog niet. Het is belangrijk dat de juiste maatregelen op de juiste plekken ingezet worden om een maximale bijdrage te kunnen leveren aan het hogere doel. En daar hebben wij veel ervaring mee.”
De GLB-pilot Landbouwloket DAW wordt uitgevoerd in drie gebieden, te weten Limburg, Rivierenland en Zeeland. “De eerste aftastende gesprekken hebben inmiddels plaatsgevonden. Het streven is om in Zeeland met een klein afgebakend doel en budget volgend jaar te gaan oefenen met een landbouwloket en de bijbehorende uitvoering om vervolgens op te schalen. Als collectief werken we hier graag aan mee omdat de tool overheden en boeren ontzorgt waardoor en meer energie gezet kan worden om het behalen van het hoogste doel: een gezonde plattelandsnatuur.”