De hoeveelheid gewasbeschermingsmiddelen die wordt aangetroffen in oppervlaktewater in Noordwest-Friesland, blijft dalen. Dat blijkt uit metingen van Wetterskip Fryslân.
De resultaten werden eind februari besproken op een bijeenkomt in het kader van het project ‘Perceelsemissie in de hand’. De metingen zijn gedaan in het kader van het landelijk meetnet gewasbeschermingsmiddelen, zegt Mattie de Vries, adviseur monitoring waterkwaliteit van Wetterskip Fryslân. Van april tot en met oktober wordt iedere twee weken op acht punten in Noordwest-Friesland de waterkwaliteit gemeten.
‘Uit de gegevens blijkt dat er vorig jaar minder middelen zijn aangetroffen en dat er opnieuw weinig piekbelasting is opgetreden. Meestal zie je pieken na hoosbuien, maar die zijn er de afgelopen zomers niet geweest. Toen het in het najaar wel nat werd, waren er tot onze verrassing ook geen hoge pieken meer’, zegt De Vries. ‘De lagere belasting is voor een deel toe te schrijven aan het weer, maar laat ook zien dat we op de goede weg zijn wat betreft het verminderen van de uit- en afspoeling van percelen’, vervolgt de adviseur. ‘Deze route wordt onderschat, maar het blijkt dat hier veel mee is te winnen. Hoe langer een middel de tijd krijgt op het land, des te meer het wordt afgebroken en des te minder er in de sloot terechtkomt. De pieken worden daardoor lager en de normoverschrijdingen minder.’ Het project ‘Perceelsemissie in de hand’ begon een aantal jaren geleden met tien deelnemers en is ondertussen opgeschaald naar 65 akkerbouwers in Noordwest-Friesland. Er is nog ruimte voor tien deelnemers.
Het project is onderdeel van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) en richt zich vooral op bewustwording, ondersteuning en kennisverspreiding van maatregelen die de emissie van middelen van het perceel naar het oppervlaktewater kunnen beperken. Projectleider Dirk Johan Feenstra: ‘Er zijn de afgelopen jaren door de deelnemers al veel maatregelen genomen om de emissie te beperken. Daarom waren we benieuwd naar de resultaten. Je vindt de invloed van het weer terug in de cijfers, maar zeker ook effecten van de maatregelen.’
Postief
De dalende trend van de emissie is positief voor zowel boeren als het waterschap. ‘Wetterskip Fryslân is gebaat bij een betere waterkwaliteit en de resultaten zijn positief voor de boeren met het oog op de toelating van de middelen’, zegt De Vries. ‘Wij zijn ook altijd benieuwd
naar de resultaten van de metingen, omdat we daaruit kunnen aflezen met welke uitdagingen we nog aan de slag moeten. Het gaat erom dat de maatregelen haalbaar en betaalbaar zijn’ stelt Feenstra. ‘Bij clusterbuien voorkom je niet dat er uitspoeling is, omdat je niet
wilt dat je producten op het land in het water blijven staan en verrotten. Maar met de juiste managementmaatregelen kunnen we een heel eind komen.’
Integrale aanpak
Het beperken van uit- en afspoeling van percelen is een integraal verhaal. Maatregelen variëren van beteelde akkerranden en drempels tussen de aardappelruggen tot gewasrotatie, spuitmanagement en bodemopbouw. De deelnemers aan het project ‘Perceelsemissie
in de hand’ krijgen daarom vaktechnische ondersteuning van teeltbegeleiders van Delphy. ‘Er wordt wel onderzoek gedaan bij proefboerderij SPNA naar nieuwe maatregelen die nog niet in de praktijk worden toegepast’, zegt projectleider Dirk-Johan Feenstra. ‘Zo is er onderzoek gedaan naar het gebruik van een
freestand tussen de bedden in de uienteelt. Daar zijn goede resultaten mee behaald en nu wordt de methode ook al door vier van onze deelnemers toegepast.’