Akkerbouwer Jaap Jan op ‘t Hof uit Sirjansland neemt deel aan het project Bodem Up, waarbij boeren en tuinders op maat advies krijgen over het verbeteren van de bodem. Ook deze bodemkenner steekt daar wat van op. ‘Als boer kun je niet álles weten.’
Op ‘t Hof heeft in maatschap op het Zeeuwse Schouwen-Duiveland grond met de smaken klei (35 procent afslibbaar), zavel (15 procent afslibbaar) en lichte zandgrond. Naar eigen zeggen heeft hij veel aandacht voor de bodem en heeft hij zijn zaken op dat gebied ‘redelijk op orde’.
Zo heeft Op ‘t Hof jaren meegedraaid in het project Veldleeuwerik en heeft hij in 2013 de ploeg met pensioen gestuurd. ‘We zijn toen overgeschakeld naar niet-kerende grondbewerking. Dat passen we op alle percelen en voor alle gewassen toe. Het verbetert de capillaire werking. Daar plukken we letterlijk de vruchten van.’
Dat is geen overbodige luxe op Schouwen-Duiveland met het brakke slootwater. Daarnaast is volgens de akkerbouwer de bodem veel makkelijker te bewerken.
Op ‘t Hof kwam in aanraking met Bodem-UP via een onderzoek dat op Schouwen-Duiveland loopt naar het opslaan van zoetwater in de bodem. ‘Ik kreeg het aanbod mijn bedrijf door een bodemcoach te laten doorlichten op het gebied van bodemgesteldheid. Het is altijd goed om met een onafhankelijke professional te kijken naar bodemmonsters en analyses. Daar word je nooit stommer van.’
Kennis in praktijk toepassen
ZLTO-adviseur Nick Quist ging in Sirjansland aan de slag. De al aanwezige bodemanalyses werden opgestuurd en door Quist vooraf bestudeerd. ‘Bodemanalyses leveren een schat aan informatie op, daar zou je bijna een cursus voor moeten volgen’, grapt Op ‘t Hof. ‘Als boer kun je niet álles weten. En als je ergens al veel informatie of kennis krijgt aangereikt, is het vaak lastig dat op je eigen bedrijf in de praktijk toe te passen.’
Samen met Quist besprak de akkerbouwer de analyses en adviezen. Dit bracht onder meer aan het licht dat hij best veel stikstof aanvoert via compost en organische mest. ‘Uit de analyse kwam naar voren dat ik wellicht goed uit kan met minder kunstmest. Dat was echt een eyeopener.’ Het is volgens Op ‘t Hof best lastig om je werkwijze te veranderen als het eigenlijk wel goed gaat. ‘Maar nu is die keuze goed onderbouwd, dus ik ga het proberen. Want als zoveel kunstmest niet nodig is, waarom zou je het dan nog geven?’
Het minderen met kunstmest blijft voorlopig de eerste stap om de bodemgesteldheid te finetunen. Maar Op ‘t Hof is nieuwsgierig geworden naar wat nog meer mogelijk is. ‘Ik ben ondernemer en dan moet je altijd kritisch blijven kijken naar wat je doet. Mijn zoon wil het bedrijf graag overnemen en hij heeft hier ook interesse in. En terecht, want hij moet met dezelfde bodem nog jaren vooruit.’
Gratis bodemadvies voor 1600 akkerbouwers, melkveehouders en vollegrondstuinders
Het komend seizoen kunnen 1.600 akkerbouwers, melkveehouders en vollegrondstuinders in Nederland een gratis bodemadvies krijgen via het project BodemUP. Daarmee wordt BodemUP (dat vorig jaar met 560 deelnemers van start ging in Brabant, Zeeland en het zuidelijk deel van Gelderland) landelijk uitgerold. De adviezen moeten leiden tot een betere bodemstructuur en tot minder af- en uitspoeling van mineralen en gewasbeschermingsmiddelen naar grond- en oppervlaktewater.
BodemUP wordt mede mogelijk gemaakt door financiën van de Europese Unie.