Akkerbouwer Jos Keijbets in Voerendaal (Limburg) kent niet anders: zijn vader was al lid van Duurzaam Schoon Grondwater (DSG) en hield al rekening met de uitspoeling van nitraat naar het grondwater. “Het is voor mij dus niet meer dan vanzelfsprekend dat wanneer je boert in waterwingebied je rekening houdt met uitspoeling. Het is ook haalbaar, zonder dat je daarbij het economisch belang van je bedrijf uit het oog verliest.”
Al sinds ’47 boert de familie Keijbets in Voerendaal (Limburg), met sinds 2014 Jos Keijbets aan het hoofd. Op 120 hectare teelt hij een gangbaar bouwplan, namelijk aardappelen, bieten, brouwgerst, uien en tarwe. Zijn vader nam deel aan Duurzaam Schoon Grondwater, een initiatief waarin boeren in grondwaterbeschermingsgebieden in Zuid-Limburg werken aan het terugdringen van de nitraatuitspoeling (doel is 50 mg per liter) naar het grondwater binnen een rendabele bedrijfsvoering. Het project loopt al zo’n twintig jaar. “Veel maatregelen die in andere gebieden voor het eerst worden uitgeprobeerd, gebeurt op ons bedrijf al standaard. Denk aan slim bemesten door met een adviseur een bemestingsplan op te stellen en niet-kerende grondbewerking.”
Niet-kerende grondbewerking
Keijbets heeft jarenlang ervaring met niet-kerende grondbewerking. “We ploegen al meer dan 20 jaar niet meer en bewerken in plaats daarvan de percelen met woelers.” Ook heeft de Limburgse akkerbouwer een ecoploeg in de schuur staan. Daarmee behoud je de koolstof in de bodem beter in vergelijking met een gewone ploeg. “De effecten zijn gelijk aan niet-kerende grondbewerking, waarbij de ook organische stof in de bovenlaag blijft.” Er wordt bij ecoploegen namelijk minder diep geploegd dan gangbaar, ongeveer 12 tot 18 centimeter in plaats van 25 tot 30 centimeter.
Keijbets doet behalve aan DSG aan meerdere projecten mee. “Deelname levert altijd nieuwe kennis en inzichten op. Zo doe ik mee aan een project waarbij deskundigen je bodem bekijken. Zij constateerden behoorlijk wat bodemleven. Dat de aanpak van niet ploegen en slimmer bemesten beter is voor onze percelen dan ‘gewone’ grondbewerking, kan ik niet staven met harde cijfers, maar het voelt voor ons wel goed. En dat je je er prettig bij voelt is óók belangrijk, net zoals dat het niet ten koste mag gaan van je bedrijf.”
Middelenpakket
Waar Keijbets zich minder goed bij voelt, is dat steeds meer gewasbeschermingsmiddelen niet meer zijn toegestaan. “De overheid zou het aan boeren moeten overlaten welke middelen nodig zijn voor een goede bedrijfsvoering. Boeren moeten daar dan verantwoordelijk mee omgaan. Als er steeds meer verboden wordt, worden sommige teelten onmogelijk.” Keijbets denkt dan onder meer aan de teelt van bieten. “Sommige middelen om de bietenteelt te beschermen zijn niet meer toegestaan in waterwingebied, waardoor de teelt lastiger wordt. En dat terwijl bietenteelt juist nitraatuitspoeling vermindert.”
Meer informatie
Aan DSG doen bijna alle boeren uit de regio mee, weet Keijbets. “Daarom is het zo succesvol denk ik. Samen hebben we heel veel kennis en die delen we.” Ook meedoen met DSG of één van de andere projecten in grondwaterbeschermingsgebied? Kijk hier voor een overzicht van de regio’s of neem contact op met de DAW-coördinator uit jouw regio.