Om praktische input te geven aan Actieprogramma klimaatadaptatie landbouw van het ministerie van LNV werd de Waterkaravaan van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) omgedoopt tot Klimaatkaravaan. Wat leveren de excursies naar boeren op, volgens beleidsmedewerker Sabine Pronk van LNV?
Ministage bij de boer
Pronk is sinds 2020 bezig met de coördinatie en uitvoering van Actieprogramma klimaatadaptatie landbouw. Zij kijkt terug op de excursies met de DAW Klimaatkaravaan als een soort ministage bij de boer. ‘Klimaatverandering heeft veel impact op het boerenerf. We zijn nu twee jaar verder met het actieprogramma en willen weten of en hoe het programma aansluit op de praktijk.’
Kennismatcher Hedwig Boerrigter bracht de deelnemers naar boeren in Noord-Holland, Friesland, Drenthe, Zuid-Holland en Limburg om te praten over verzilting, droogte en wateroverlast. ‘Wat we hoorden, nemen we mee in het vervolg van het actieprogramma voor een klimaatbestendige landbouw. ‘Zo staat in de brief van minister Piet Adema van LNV aan de Tweede Kamer dat we de informatie voor boeren en tuinders over adaptieve maatregelen gaan verbeteren, zodat het beter vindbaar en toepasbaar is. Ook willen we meer aandacht voor langere termijnoplossingen, denk aan adaptieve of nieuwe teeltsystemen.’
Beter beeld boerenpraktijk
Pronk heeft naar eigen zeggen een beter beeld van de boerenpraktijk door de bezoeken. ‘Ik ben onder de indruk van de passie en veerkracht van boeren en tuinders over hoe ze met de dagelijkse en toekomstige uitdagingen omgaan. Veel agrarisch ondernemers worden al met de gevolgen van klimaatverandering geconfronteerd en kijken vervolgens pragmatisch naar hoe zij dat het beste kunnen opvangen in hun bedrijfsvoering.’ Die innovatieve kracht spreekt aan. ‘Het inspireert niet alleen beleidsmakers, maar ook collega-boeren. Sommige oplossingen ontstijgen het boerenerf en vragen om een meer gebiedsgerichte aanpak. De opgaven voor water, overlast en droogte in een gebied, moeten integraal worden meegenomen in de NPLG-plannen en gebiedsprogramma’s die provincies in overleg met alle gebiedspartijen maken voor de toekomstgerichte transities in het landelijk gebied.’
Vaker in gesprek
Met betrokkenen als waterschapsmedewerkers, LTO-bestuurders, WUR-experts en adviesbureaus zijn tijdens de DAW-excursies goede gesprekken gevoerd. ‘Ook die met jonge boeren van het NAJK waren nuttig. Alleen partners uit de financiële sector ontbraken, die zijn een volgende keer welkom.’ Wat Pronk betreft zouden dit soort praktijkbezoeken vaker mogen. ‘De insteek was klimaatadaptatie, maar er kwamen allerlei aspecten uit de boerenpraktijk voorbij. Ook lastigere onderwerpen zijn we niet uit de weg gegaan.’ Wat haar vooral bijblijft, is dat boeren goed weten wat ze willen met het bedrijf. ‘Soms kunnen ze wat extra hulp gebruiken, dat lijkt aan te sluiten bij wat we met het actieprogramma beogen.’
Dit artikel stond in NIeuwe Oogst van 26 november 2022.