Onderzaai bij mais, niet-kerende grondbewerking, rijenbemesting op het maisperceel… melkveehouder Arjan ten Harkel uit Eibergen (55 melkkoeien, 20 jongvee en 29,5 hectare land) probeert graag wat uit voor een optimale bedrijfsvoering. Deels omdat het ons wordt opgelegd door de overheid en anderzijds door interesse en uitdagingen. Door zijn deelname aan Waterwijs Boeren, Vruchtbare Kringloop Achterhoek en stichting HOE Duurzaam blijft hij bij.
Uitdagingen aangaan
“Ik probeer als het kan graag iets nieuws uit. Zo blijf ik bij en bereid ik mij ook voor op nieuwe regelgeving vanuit de overheid. Zo paste ik een jaar of zes geleden al onderzaai bij mais toe. Het was een heel mooi groeizaam jaar en dus pakte de onderzaai met Rietzwenkgras heel goed uit. In tegenstelling tot dit jaar: ik paste onderzaai met rogge toe en dat ging mis door de droogte. In oktober heb ik opnieuw moeten inzaaien. Om me heen kijkende zag ik percelen die onderzaai hadden gedaan met Italiaans raaigras. Wat eerst ook bleek te mislukken bleek later na de oogst toch nog te beginnen met groeien. Zo leer je steeds weer en word je weer een ervaring rijker.” Als agrariër ben je afhankelijk van het weer. Dat mag de overheid wel wat meer beseffen.”
Samenwerking met waterschap
“Door mijn deelname aan Waterwijs Boeren en Vruchtbare Kringloop Achterhoek ontstond goed contact met het waterschap. Ik vind een goede verstandhouding belangrijk, de afgelopen droge jaren hebben dat nog weer eens duidelijk gemaakt waarom. Mede door de droogte gaan boeren en het waterschap in dit gebied nu samen in overleg om water beter vast te houden. Het waterschap heeft stuwen geplaatst en wij kunnen nu zelf en in overleg met het waterschap invloed uitoefenen op het waterpeil. Met vocht in de grond behouden we het bodemleven en de bodemvruchtbaarheid en natuurlijk het tegen gaan van verdroging op onze percelen en gewassen.”
Niet-kerende grondbewerking
“Ik ben veel met het optimaliseren van de bodem bezig, dat is mijn belangrijkste kapitaal. Ook als koeienboer kun je je gaan interesseren voor de bodem: hoe meer je er over leert en weet, hoe interessanter het wordt én hoe fanatieker je wordt om die bodemgezondheid te verbeteren. Ik pas nu ongeveer 3 jaar een niet-kerende grondbewerking toe bij herinzaai van grasland. We voeren eerst een bespuiting uit zodat de graszode afsterft en frezen daarna de bovenlaag. Vervolgens ga ik met de woeler over mijn perceel heen om de grond goed te mengen en eventuele storende of verdichte lagen op te heffen. Zo creëer ik een mooi zaaibed om het graszaad erin te zaaien. Kanttekening hierbij is dat je wel behoorlijk afhankelijk bent van het weer. Het bevalt: ik constateer dat de voedingsstoffen in de bovenste laag blijven, meer bodemleven en dus minder stikstofverliezen en lagere bewerkingskosten.”
Nitraatuitspoeling verminderen
“Ik doe al een aantal zaken om uitspoeling te verminderen, zoals rijenbemesting en minder bemesten (bemesting op maat). Ik boer, maar woon ook op drinkwaterwinningsgebied, dus natuurlijk vind ik het belangrijk dat het water van goede kwaliteit blijft. Door goed bodem- en waterbeheer werk ik daar iedere dag aan. Zo wil ik dit jaar als proef compost van loonbedrijf Groot Zevert op een van mijn maispercelen brengen. Zij ontwikkelen de groene meststof en een restproduct daarvan is compost. Heel benieuwd hoe het uitpakt, vermoedelijk meer organische stof en leven in de bodem. Door een hoger OS in de bodem blijft het de voedingsstoffen beter vasthouden waardoor het ten goede komt aan de opbrengst. Daarnaast zorgt het voor minder uitspoeling. Een win-win!”
Rijenbemesting in maisland
“Al ruim 10 jaar voer ik rijenbemesting in maisland uit. Ik zag voordelen van drijfmest toediening in de rij bij het maispoten ten opzichte van volveldsbemesting: ik heb minder mest nodig, die ik weer extra kan gebruiken op mijn grasland. Alle mest komt direct bij het maisplantje terecht en niet meer tussen de rijen, dus er is ook minder nitraatuitspoeling. In 2021 wordt rijenbemesting in maisland op zand- en lössgronden verplicht dus ik ben blij dat ik hier al ruime ervaring mee heb.”