In Tubantia van vrijdag 10 maart heeft boer en regiobestuurslid Water & Bodem van LTO Noord voor Regio Oost, Martin Immink, een opiniestuk geschreven. Mede met het oog op de waterschapsverkiezingen van 15 maart 2023 probeert hij 'burgers en buitenlui' de rol van de landbouw bij water met andere ogen te laten zien.
“Heerlijk, die natte wintermaanden; ik was er maar wat blij mee. Goed voor de bodem, goed voor het gras op de weilanden. Want inderdaad, de afgelopen drie hete zomers hebben een wissel getrokken op veel gewassen, en op de grondwaterstand. Deze regenovervloed heeft de balans weer wat teruggebracht. Gelukkig maar, want water is voor agrarische bedrijven van levensbelang. Dat betekent dus ook dat we daar verantwoord mee omgaan. De term ‘groen asfalt’ kom je wel eens tegen, maar een gezonde grasbodem biedt juist veel voordeel voor de opvang en bewaring van regenwater, met alle positieve gevolgen voor de bodem. Met verschillende projecten in Twente en in de Achterhoek - op vaak hoger gelegen zandgronden – proberen we water langer vast te houden, bijvoorbeeld via een slimmer gebruik van stuwen.
Drinkwaterwinning en naaldbomen
Aan de boer zal het niet liggen, wat nogal eens gedacht wordt. Wel zijn er andere factoren die invloed hebben op een lage grondwaterstand. Neem in onze regio de dieper gelegen A1-snelweg naast natuurgebied De Borkeld bij Markelo, waarvoor het grondwaterpeil daar laag moet blijven. Ook het oppompen van drinkwater in waterwingebieden draagt bij aan een lagere waterstand, net zoals het drooghouden van kelders en kruipruimtes in woonwijken. De nabij gelegen sloten rond mijn weilanden staan dan droog. En vergeet de aanwezigheid van vele aangeplante naaldbomen in Overijssel en Gelderland niet; deze slurpen water. Eigenlijk is het verbazingwekkend dat we niet veel meer kiezen voor loofbomen bij nieuwe aanplant van bos. Ofwel, een lage grondwaterstand is vaak ook een keuze, voortvloeiend uit ruimtelijke thema’s, zoals infrastructuur, wonen en biodiversiteit.
Ga voor een gebiedsgerichte aanpak
Natuurlijk, het veranderende klimaat heeft zijn uitwerking gehad op het wegsijpelen van regenwater. Het slootjesstelsel dat zo kenmerkend is voor ons buitengebied, sloot prima aan bij het klimaat van de jaren ’60: met regelmatige regenbuitjes waardoor de waterwegen het water prima vasthielden. De laatste jaren dragen weersextremen bij aan een teveel of tekort aan water. Maatregelen zijn dus nodig, maar de wijze waarop is bepalend. Het inkleuren van bijvoorbeeld beekdalen vormt niet de ideale oplossing. Er zijn minder forse en kostbare ingrepen denkbaar, zoals het verondiepen van bodems van watergangen of een betere sponswerking door bodemverbetering. En natuurlijk kunnen we andere keuzes maken binnen ruimtelijke thema’s. Dat alles vraagt een gebiedsgerichte aanpak.
Werken aan agrarische oplossingen
Als agrarische sector proberen we daar oplossingen voor te ontwikkelen. In het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) bijvoorbeeld werken boeren en tuinders nu al tien jaar samen met waterschappen, overheden, terreinbeherende en natuurorganisaties aan schoner en voldoende water en een betere bodem. Ofwel, landbouw en natuur staan aan dezelfde kant van de sloot. Dat maakt het voor de waterschapbestuurders na de verkiezingen bij het vinden van oplossingen straks misschien alleen maar gemakkelijker.”