In het najaar van 2017 is het pilotproject Bodem APK (Analyse, Planvorming en Kwaliteitsverbetering) van start gegaan met akkerbouwers en veehouders uit de Veenkoloniën. Hierin gaan 30 deelnemers aan de slag met het verbeteren van hun bodem aan de hand van een bodem- en waterplan. Akkerbouwer Sijbenga uit Hooghalen is een van de deelnemers. 'Ik wil graag duurzaam omgaan met mijn bodem. De bodem is de basis van alles wat er groeit en bloeit.' Deze pilot is een initiatief van Projecten LTO Noord, WUR, LTO Noord en CLM en wordt gefinancierd door Innovatie Veenkoloniën.
Projectleider Dirk Johan Feenstra van Projecten LTO Noord heeft inmiddels de eerste intakegesprekken achter de rug. 'Bij de deelnemers merk ik dat ze actief bezig zijn met de bodem. De volgende stap is de zoektocht naar het optimaliseren van de bodem. In de slechte percelen steken de ondernemers vaak extra energie, maar halen het vaak niet in vergelijking met de goede percelen. Wat is de reden dat de slechte percelen minder opleveren of meer aandacht nodig hebben? Daarvoor is deze pilot bedoeld.'
Verbeterplan
Elke deelnemer gaat samen met een adviseur van CLM of WUR een minder of beter stuk grond analyseren. 'Per bedrijf maken we een bodemplan. We kijken niet alleen naar de analyses en opbrengsten van het perceel, maar gaan ook gezamenlijk het veld in om een profielkuil te maken. Hoe ziet de bodem eruit? Er wordt hierbij gekeken naar stoorlagen, de doorworteling en of de bodem last heeft van aaltjes. Daarna wordt een verbeterplan op maat gemaakt, met een stappenplan voor het uitvoeren van maatregelen', zegt Feenstra.
Zoeken naar oorzaak
Sijbenga laat een perceel onderzoeken van vier hectare groot, waarop hij dit jaar wintergerst heeft geteeld. 'Drie hectare grond hiervan is goed, maar er zit één hectare bij dat minder is. Zo was de opbrengst dit jaar van het goede deel ruim 7,5 ton/hectare, terwijl het slechte deel geschat is op nog geen 6 ton/hectare. Bij het bewerken van het perceel moet ik vaak wachten op dit stukje grond omdat het langer nat blijft. Hierdoor besluit ik vaak te snel actie te ondernemen, waardoor er sporen en bodemverdichting ontstaan. Ik hoop met mijn deelname de oorzaak te achterhalen waarom dit stuk land minder is en hiervoor passende maatregelen te nemen. Als ik dit stukje grond kan optimaliseren, worden de andere percelen er uiteindelijk ook alleen maar beter van.'
Een passend vervolg
Projectleider Dirk Johan Feenstra hoopt dat het Bodem APK-project een passend vervolg krijgt. 'We willen onder meer studiegroepen opzetten om kennis en ervaringen uit te wisselen om zo een veel grotere groep ondernemers in de Veenkoloniën te bereiken. Op deze manier kan je ook toewerken naar een oplossing die past bij de regio en grondsoort. Vanuit het DAW hebben we baat bij een gezondere bodem. Dit levert niet alleen een hogere opbrengst op, maar zorgt er ook voor dat de bodem meer water kan bergen en minder nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen afspoelen naar grond- en oppervlaktewater. Daar snijdt het mes aan twee kanten', besluit Feenstra.