Wie neemt de Water-Leiding? Het is een bijna wanhopige oproep van Wolter der Kooij, lector agrarisch waterbeheer aan de Aeres Hogeschool in Dronten. “Wie neemt het voortouw? Wie durft de boer meer zeggenschap te geven over waterbeheer rond zijn eigen bedrijf? Actie is nodig!” In gesprek met Wolter van der Kooij over zijn ideeën en hoe hij en de agrariërs en het DAW samen kunnen optrekken.
Hylofytensloot met stuw
Een kind kan de was doen, zo voelt zijn plan om het agrarisch waterbeheer naar een hoger plan te tillen. Wolter van der Kooij, medio september officieel geïnaugureerd als lector agrarisch waterbeheer aan de Aeres Hogeschool in Dronten vertelt over zijn idee.
‘Simpel maar doeltreffend’
Een sloot met waterzuiverende planten in combinatie met een stuw zodat agrariërs zelf hun waterbeheer kunnen regelen, dat is in kort het plan van Van der Kooij. “Waterzuiverende planten zoals riet, lisdodde, gele lis filteren gewasbeschermingsmiddelen en afval en halen stikstof en fosfaat uit het water met als resultaat schoner oppervlaktewater.” En veel is daar niet voor nodig: in de Veenkoloniën is ervaring opgedaan met een helofytensloot waaruit bleek dat maar een half procent van de sloten rond het bedrijf gevuld moet zijn met waterzuiverende planten voor een positief effect op de waterkwaliteit. Onderzocht wordt ook of het maaisel kan dienen als veevoer, win-winsituatie voor de veehouder.
Tweede onderdeel van het plan is het aanleggen van een stuw: de boer krijgt hierdoor meer controle over het waterpeil op zijn bedrijf. Van der Kooij: “Percelen worden natter als er water in de sloot zit, wie weet is beregenen straks niet meer nodig. En is het toch te nat, dan laat je het water toch weglopen? Jij bent als boer zelf verantwoordelijk en aan zet.”
Op de Aeres Farms in Dronten doet Van der Kooij ervaring op met de aanpalende sloot. Het verplicht schouwen door het waterschap is tijdens deze experimenteerfase opgeschort. Lees meer over maatregelen tegen verdroging en vernatting.
Watertekort is het probleem
In Flevoland loopt een pilot, mede gefinancierd door waterschap Zuiderzeeland. De meeste boeren zijn enthousiast, weet Van der Kooij: ze krijgen meer regie over het waterbeheer op hun eigen bedrijf. Andere waterschappen aan wie hij zijn idee voorlegt, vinden het spannender, merkt de lector agrarisch waterbeheer. “Ze krijgen namelijk een rol op afstand. Niet meer meten op het boerenerf maar bij de afwateringstochten.” Van der Kooij merkt ook dat waterschappen bang zijn voor wateroverlast, wanneer ze een deel van het watermanagement aan boeren overlaten. “Waterbeheerders en sommige boeren ook trouwens willen nog steeds heel graag water afvoeren, maar wateroverlast is allang het probleem niet meer. Watertekort, daar moeten we maatregelen voor gaan treffen.”
Breed uitrollen
Natuurlijk wil Wolter van der Kooij dat zijn ideeën zo breed mogelijk worden uitgerold. Niet gemakkelijk, want boeren hebben momenteel wel wat anders aan hun hoofd: “En de droogte van afgelopen jaren heeft niet gezorgd voor een dikkere portemonnee.” Toch wil hij DAW-deelnemers uitnodigen om mee te doen en denken. “Bij Aeres Farms proberen we de hylofytensloot uit en meten we door middel van sensoren continu de waterkwaliteit. Het werkt en is het bekijken waard, dus kom eens langs.”
Als lector agrarisch waterbeheer hoopt hij waterschappen te overtuigen van het nut van zijn plan om waterschappen en agrariërs meer te verbinden. En wie neemt dan de Water-leiding? “Misschien moeten we die bij de boer neerleggen. Zij weten wat hun land nodig heeft, kennen het door en door. En beseffen dat goed bodem- en waterbeheer de sleutel is voor een toekomstgericht bedrijf.”
Meer informatie
Het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer blijft de ontwikkelingen met de helofytensloot volgen en wil indien mogelijk in seizoen 2021 met de Waterkaravaan excursies organiseren naar Aeres Farms. Meer informatie? Neem contact op met de regio-coördinator van jouw regio of mail naar info@agrarischwaterbeheer.nl.