Voortgang en effect van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer zichtbaar maken

‘Hoe maken we de omvang en de impact van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) goed zichtbaar?’ Steven Visser, lid van het DAW Kernteam, werkt als antwoord op deze vraag aan een monitoringstool. Hij hield onlangs een online workshop over een handzame monitoringsaanpak. Tijdens de workshop gingen ruim 55 deelnemers van overheden, kennisinstellingen, vertegenwoordigers uit de landbouw en direct betrokkenen bij het DAW-programma met elkaar aan de slag.

De workshop begon met een presentatie van het DAW Kernteam over haar ambitie en opzet voor een transparante DAW monitoring. ‘We willen het DAW zowel sturen op output als op outcome’, vertelt Visser.
 

Voortgang en effect

‘Bij het sturen op output stellen we ons de vraag: hoeveel agrarische ondernemers doen mee, welke maatregelen worden genomen, op hoeveel hectare landbouwgrond en welke investeringen zijn er mee gemoeid? Bij het sturen op outcome staat de vraag centraal hoe groot de bijdrage van het DAW is (effect) aan het oplossen van het agrarische deel van de wateropgaven en wat levert het de agrarische ondernemer op. Als we spreken over DAW monitoring maken we dus onderscheid tussen voortgang (output) en effect (outcome) van het DAW programma. Voor beide hebben we verschillende indicatoren in beeld.’ Voorbeelden van indicatoren staan onderaan dit artikel (zie afbeelding ).

Naast bovenstaande uitkomsten helpt monitoring bij de aansturing van het DAW programma door de bestuurders uit de landbouwsector, de waterbeheerders en de ministeries. Ook is deze informatie bruikbaar ter onderbouwing van de financiering van het DAW, dat uit de diverse bronnen wordt gehaald. (GLB, Deltafonds, cofinanciering provincies en waterbeheerders, investeringen door de agrarische sector).
 

Bestaande monitoring en indicatoren

Er zijn al veel indicatoren voor monitoring beschikbaar in het kader van relevante beleidstrajecten en programma’s, zoals de Landelijke Monitoringsrapportage Stikstof, het Realisatieplan Kringloopvisie LNV 2030, Nitraatrichtlijn (straks het 7e NAP), de Toekomstvisie gewasbescherming 2030 (incl. uitvoeringsprogramma), de Kaderrichtlijn Water monitoring en de monitoring en voortgang van het Deltaprogramma Zoetwater. Daarnaast lopen er trajecten waar wordt gewerkt aan nieuwe indicatoren, zoals voor het uitvoeringsprogramma Kringlooplandbouw, de publiek-private samenwerking (PPS) Milieu-indicator gewasbescherming, de Bodemindicatoren voor Landbouwgronden in Nederland (BLN) en de Open Bodem Index (OBI).
 

Aanhaken bij lopende initiatieven

‘Het DAW Kernteam wil bij het verder uitwerken van haar opzet voor monitoring goed afstemmen en aanhaken bij lopende initiatieven’, zegt Visser. ‘Tijdens de workshop zijn van al de hierboven genoemde beleidstrajecten, programma’s en initiatieven, aanpak en ideeën omtrent monitoring gedeeld. Insteek is samenwerken en slim gebruik maken van elkaars aanpak, met als doel om de monitoring effectief en efficiënt te houden. Niet als verplichting, maar ter inspiratie en inzicht dat investeren in bepaalde maatregelen zinvol is. Dat ondernemers zien dat ze een bijdrage leveren aan de wateropgaven en daar ook iets voor terug krijgen; ruimte om te kunnen (blijven) ondernemen.’
 

Vervolgstappen

Naar aanleiding van de workshop zijn de volgende conclusies getrokken en vervolgstappen afgesproken:

  1. Goed om de ‘voortgang’ van het DAW programma gekwantificeerd in beeld te brengen, zoals in de aanpak is voorgesteld. Belangrijke insteek van DAW moet zijn om met zoveel mogelijk ondernemers mee te doen.
  2. Het ‘effect op de doelen’ van DAW-maatregelen in het veld meten is complex, duur en tijdrovend. Niet op grote schaal uitrollen. Wel starten met verschillende pilots / proefgebieden op gebiedsniveau om langjarig effect van maatregelen te meten, dat inzicht geeft, kan inspireren en de modelmatige analyses voedt.
  3. Landelijk uitrollen Bedrijf Bodem en Waterplannen (BBWPs), met op maat (bedrijfsniveau) opgave in beeld, inclusief kansrijke maatregelen en inschatting effect (voor zowel de wateropgave als de boer).
  4. Focus op doelen (in plaats van maatregelen) en beloon het behalen van die doelen.

De vervolgstap voor het DAW Kernteam is om de DAW monitoringsaanpak verder uit te werken en vast te leggen in het DAW-programma 2022 – 2027.

Wil je meer weten over monitoring of heb je vragen, neem dan contact op met Steven Visser, via steven@visserwaterbeheer.com of tel. 06 212 06 760.

Klik op de afbeelding voor een vergrootte versie. 

Back to top