Door persoonlijke benadering en praktisch advies pakt teler in Hollandse Delta emissie aan

Erfemissie is een ondergeschoven kindje bij landbouwers. Dat terwijl erfemissie voor gemiddeld 50 procent bijdraagt aan de totale bedrijfsemissie, bleek uit onderzoek in opdracht van BO Akkerbouw. In de aanpak van waterschap Hollandse Delta (Zuid-Holland) krijgt het daarom volop de aandacht. Voor deze kerst spreken coaches met 120 telers uit het waterschapsgebied over hun emissie. Hierbij wordt een speciaal ontwikkelde tool ingezet zodat alle emissiesroutes worden meegenomen. Coach Wim van ’t Veld en LTO-bestuurder Ton Kempenaar licht de aanpak toe. ‘Ik verwacht hier veel van’. 

 

Meer over dit project

Wim in ’t Veld is één van de emissiecoaches betrokken bij Hollandse Delta. Met 40 jaar ervaring in de akkerbouwsector en met name gewasbescherming weet hij waar hij het over heeft als het om emissie gaat. ‘Gewasbeschermingsmiddelen zijn nodig, maar het is belangrijk die zorgvuldig toe te passen. Dat gesprek voer ik dagelijks als emissiecoach.’

Emissieroute in kaart

Hoe dat gaat? Er is een tool ontwikkeld in samenwerking met waterschap, provincie en LTO Noord. Dit is een digitale tool waarin alle bekende emissieroutes zijn beschreven. Door middel van vraag en antwoord worden deze tijdens het bedrijfsbezoek doorlopen. Doordat iedere coach de tool als uitgangspunt neemt voor het gesprek, krijgen alle telers eenzelfde soort gesprek en wordt geen vorm van emissie overgeslagen. Voor Wim is het rondje over ’t bedrijf ook belangrijk: zo krijgt de ondernemer knelpunten en verbetermogelijkheden van zíjn eigen bedrijf goed in beeld.

Gedragsverandering is twee

‘Er gaat al heel veel goed, maar op ieder bedrijf is er ook wel iets dat niet goed gaat. Bijvoorbeeld het juist schoonmaken of stallen van de spuit.’ Zoiets lijkt voor de hand liggend, maar moet je expliciet benoemen richting de ondernemer weet In ’t Veld inmiddels. ‘Bewustwording is één, gedragsverandering is twee. Een spuitmachine staat of op het land of in de schuur. De meeste ondernemers weten het wel, maar ze moeten het gaan doen. Ik vertel bijvoorbeeld hoeveel middelen afspoelen als de spuit tijdens een regenbui op het erf staat. Dan zet je de machine de volgende keer echt wel weg.’

 

Confronterend, maar leerzaam

De emissieaanpak in waterschap Hollandse Delta is pas net begonnen, maar voelt nu al als een succes vindt Wim in ’t Veld. ‘Dat komt vooral door de heel persoonlijke benadering, die is cruciaal. Ik zie het erf, ik kijk in de middelenkast en kan direct aanwijzen ‘dit gaat goed, dit moet je anders doen. Ja, dat is confronterend voor de ondernemer maar vooral leerzaam. De teler krijgt direct tips en hij kan alle vragen stellen.’

Volgens Wim – die al twintig jaar praat over emissie verminderen – is dit persoonlijk contact heel anders dan datzelfde verhaal houden in een zaal met 100 tot 200 akkerbouwers. ‘Dat heb ik ook veel gedaan, maar gaat het meestal het ene oor in, het andere oor uit.’ In samenspraak met de teler maakt Wim nu na een bezoek een actieplan. Eind volgend jaar volgt een tweede bezoek om te bekijken wat er is veranderd en welke vragen er nog zijn. Gedurende het project worden ook praktische bijeenkomsten gehouden om emissie in beeld te brengen. In ’t Veld: ‘We spuiten bijvoorbeeld een machine af en meten in het opgevangen water wat er nog aan middelen in zit. Je schrikt van de uitslag hoor. Maar het maakt direct duidelijk waarom de spuit in de stal óf op het land moet staan.’

Overleg op erf in Achterhoek - foto Reint Bergman

Drie tips van Wim in ’t Veld voor een goed gesprek met
een teler over emissie

  • Doe eerst een rondje erf voordat je aan tafel het gesprek voert. ‘Door zo’n rondje krijg je pas echt een goed beeld’
  • Maak emissie zichtbaar met data en draag praktische oplossingen aan
  • Luister zonder oordelen naar de teler
  • Geef aan dat het belang voor de teler groot is

‘Door zo’n rondje krijg je pas echt een goed beeld’

 

Samenwerking partijen maakt krachtig

Bij het emissieproject in waterschap Hollandse Delta is LTO Noord nauw betrokken. Ton Kempenaar, themahouder Water en Bodem voor de boerenbelangenbehartiger: ‘De samenwerking tussen telers, waterschap Hollandse Delta, provincie Zuid-Holland en LTO Noord maakt dit project krachtig. De invloed van LTO zie je terug in de praktische en gerichte benadering, aan iedere keukentafel schuift een emissiecoach aan. Zijn kijk, kennis en praktische tips geeft een teler echt inzicht en handvatten om aan de slag te gaan. Ik verwacht hier veel van.’

Die praktische blik zie je ook terug in de in de opzet van de digitale tool om de emissieroutes in kaart te brengen. Deze is eerst uitgetest met telers uit het gebied om te zien of het daadwerkelijk klopt. Kempenaar: ‘De bewustwording over dat aanpak van erfemissie nodig is, zal groeien. Heel veel van wat we doen is misschien niet nieuw, maar de gezamenlijkheid van partijen én oplossingen maakt dit project sterk.’

 

Meer over dit project