Zandgrond is makkelijk te bewerken en laat water snel door. Maar die doorlatendheid heeft ook nadelen: water en nutriënten spoelen snel weg. Dit leidt tot lagere gewasopbrengsten en een hogere behoefte aan beregening. Een oplossing hiervoor is het aanbrengen van klei op zandgrond. Agrariërs in Oost-Nederland kunnen voor deze maatregel 40% subsidie aanvragen via de subsidieregeling Zoetwatervoorziening Oost-Nederland (ZON).
Gepubliceerd op maandag 10 maart 2025
Het verbeteren van zandgrond met klei
De voordelen van klei op zand
Het spreiden van klei over schrale zandgrond biedt meerdere voordelen:
- Hogere gewasopbrengst. Door klei toe te voegen, wordt de bodem vruchtbaarder en kan deze beter water en voedingsstoffen vasthouden. Dit leidt tot een hogere gewasopbrengst.
- Minder uitspoeling. Klei vermindert de uitspoeling van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen naar het grond- en oppervlaktewater. Dit draagt bij aan een betere waterkwaliteit.
- Minder beregenen. De verbeterde bodemstructuur houdt water langer vast in de wortelzone. Dit vermindert de behoefte aan beregening en verlaagt het risico op droogteschade.
- Vruchtbare bodem. Kleideeltjes hebben een positieve lading, waardoor ze de negatief geladen organische stof stabiliseren. Dit leidt tot de vorming van klei-humuscomplexen, wat de bodemstructuur verbetert en de vruchtbaarheid verhoogt.
Henk Jolink, gebiedsmakelaar bij Zoetwatervoorziening Oost-Nederland, vertelt: ‘Hoewel de kosten voor transport en aanbrengen kunnen oplopen, verdient deze maatregel zich terug door hogere opbrengsten en lagere kosten voor beregening en bemesting. En het is een blijvende verbetering van je zandgrond. Met de subsidie wordt de drempel om te starten lager.’
Hoe werkt het?
Het toepassen van klei op zand is eenvoudig en goed te combineren met andere maatregelen die gericht zijn op het verhogen van organische stof. Afhankelijk van de zwaarte van de beschikbare klei kun je in één tot drie keer een laagje van enkele centimeters over het land verspreiden. Dit kan bijvoorbeeld met een meststrooier. Op grasland kun je de klei gewoon laten liggen; het bodemleven en de natuurlijke verwering zorgen voor een geleidelijke vermenging in de graszode. Op bouwland is het mogelijk om de klei door de bouwvoor te vermengen met een mechanische bewerking zoals een rotoreg of cultivator.
40% subsidie beschikbaar
Je kunt nu 40% subsidie krijgen voor de maatregel ‘klei op zand’ via de subsidieregeling Zoetwatervoorziening Oost-Nederland (ZON). Het valt onder maatregel M: ‘Organische stofgehalte verhogen door stikstofarme en/of fosforarme gewasresten’.
Henk Jolink: ‘Ik kom graag bij boeren langs om mee te denken over passende bodem- en watermaatregelen. Samen kijken we naar de beste aanpak voor jouw bedrijf.’
Vraag en aanbod koppelen
Agrariërs die klei nodig hebben en projecten waar kleigrond vrijkomt, kunnen elkaar eenvoudig vinden via het systeem Grip op Grond. Dit digitale platform koppelt vraag en aanbod van grond in heel Nederland. Een interactieve kaart laat direct zien waar grond beschikbaar is en waar vraag is. Grip op Grond is nu al te gebruiken via deze website en wordt nog verder uitgebreid.
