‘Je kunt het hele jaar goed voor je bodem zijn, maar het met één actie verpesten’

Droogte, stortbuien en grote temperatuurverschillen tijdens het groeiseizoen: het zijn risico’s die boeren en tuinders steeds vaker ervaren. Een veranderd klimaat dwingt boeren tot andere keuzes: hoe houd je je bodem gezond, sterk én productief?  

Tijdens de Landelijke Bodemteamdag 2025 kwamen bodemadviseurs uit de Regionale Bodemteams bij elkaar om hierover in gesprek te gaan. ‘We hoeven boeren niet te vertellen dat het allemaal niet goed gaat; ze willen gewoon horen wat ze kunnen doen.’ 

Kennis in de praktijk 

Om goed om te gaan met het veranderende klimaat is kennis nodig. Dat begint bij praktische handvatten. Tess van de Voorde, onderzoeker van Wageningen University & Research presenteerde daarom twee nieuwe handboeken: het Handboek Grondbewerking en het Handboek Bodembiologie en ziektewering. ‘Het handboek brengt de kennis die beschikbaar is bij de boer en de adviseur in de praktijk.’ 

Waar heb je invloed op?  

Hoewel weersinvloeden buiten je macht liggen, kun je als boer wel degelijk invloed hebben én het verschil maken voor je bodem. Loonwerker Marcel Betten zegt hierover: ‘Je kunt het hele jaar goed doen voor je bodem, maar het in één nat moment kapotrijden.’ Daarom is bewustwording en een nauwe samenwerking met je loonwerker en adviseur belangrijk. Wat zijn de omstandigheden van jouw perceel? ‘Welke keuzes kun je beter nu maken, zodat je later niet de prijs betaalt?’ 

Ook Robert Graveland, directeur van HZPC Research benadrukt het belang van langetermijnbeheer van de bodem: ‘Als je je bodem niet begrijpt, verlies je de controle over je gewas.’ Hij pleit ervoor om te denken als de bodem. Wat doet jouw grond en wat heeft jouw grond nodig? ‘Vanaf de start van je gewas moet het allemaal kloppen.’ 

 ‘We weten veel, maar nog lang niet alles’ 

Als boer kun je aan verschillende knoppen draaien om je bodemstructuur weerbaarder te maken, maar het effect daarvan is niet altijd duidelijk. Sommige maatregelen werken goed op het ene perceel, maar minder op het andere. Neem als voorbeeld drainage: dat werkt pas écht als de bodemstructuur al goed is, met voldoende lucht en ruimte voor water.  

Je bodem verbeteren is maatwerk. Met alleen een maatregel ben je er niet; het gaat om het totaalplaatje. De Regionale Bodemteams kunnen jou helpen bij het vinden van passende maatregelen om jouw bodem te verbeteren. Je kunt een adviesbezoek met één van onze adviseurs nu kosteloos aanvragen via het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer. Let op: de adviezen zijn beperkt beschikbaar.