DAW Kllimaatkaravaan Zuid-Holland - in het veld, excursie, groep mensen

DAW Impulsregeling is krachtige motor achter tientallen projecten

De DAW Impulsregeling is een krachtige motor achter tientallen projecten die bijdragen aan voldoende, schoner en gezonder water in agrarische gebieden. De subsidieregeling stimuleert de samenwerking tussen waterschappen en boeren. Inmiddels zijn er 18 aanvragen ingediend, 56 deelprojecten toegekend en lopen er 7 aanvragen.  

In ruim de helft is meten onderdeel van het project zoals het doen van N-mineraalmetingen of de inzet van bodemvochtsensoren. Verder staan ‘kennis en advies’ en ‘organiseren en samenwerking’ in de top 3 van genomen maatregelen binnen de projecten.  

Duik in de cijfers van de DAW Impulsregeling

Wat maakt de regeling zo stimulerend? 

Programmamanager Meri Loeffen van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) ziet dat de Impulsregeling beweging brengt. ‘De DAW Impulsregeling is een boost voor de uitvoering van projecten. Het geeft mogelijkheden voor alle waterschappen. Daarbij stimuleert het de samenwerking met boeren in het gebied. Dat zet echt dingen in beweging.’ 

Het maakt dat het DAW gerichter kan werken aan waterkwaliteitsdoelen. ‘Doordat we ons eigen budget hebben, kunnen we meer sturen in plaats van afhankelijk te zijn van anderen’, stelt Loeffen. 

‘De DAW Impulsregeling zorgt voor meer tempo en financiële ruimte. We kunnen grotere projecten opzetten en meer deelnemers werven.’

Hoe ervaren waterschappen de Impulsregeling? 

Ook waterschappen zien duidelijk de meerwaarde. Jan Roelsma, adviseur waterkwaliteit bij Wetterskip Fryslân, benadrukt: ‘Anders hadden we ook wel het nodige gedaan, maar de DAW Impulsregeling zorgde voor meer tempo en financiële ruimte. We kunnen grotere projecten opzetten en meer deelnemers werven. De regeling werkt voor ons ook als stok achter de deur, omdat deze maar tijdelijk openstaat.’ 

Samenwerkingsovereenkomst

Omdat er in Fryslân al een samenwerkingsovereenkomst lag met de provincie en LTO Noord kon Roelsma snel schakelen toen de regeling open werd gesteld. ‘We hoefden niet vanaf nul te beginnen, ook niet voor het regelen van cofinanciering. Wij waren hierover al met de provincie in overleg. De subsidievoorwaarden waren gunstig. Dat helpt mee.’ 

Wat voor projecten lopen er nu? 

De kracht van de regeling blijkt in de praktijk. Een greep uit de projecten laat zien hoe breed de regeling wordt toegepast: van meten met bodemvochtsensoren tot kennisontwikkeling. 

  • Perceelemissie akkerbouw Fryslân – gericht op het voorkomen van afspoeling van gewasbeschermingsmiddelen naar oppervlaktewater. 
  • Optimale nutriëntenbenutting Fryslân – waarbij melkveehouders werken aan het efficiënter omgaan met meststoffen om de uitspoeling naar het water te verminderen.  

Hoe werkt dat in de praktijk? 

Francien van der Werff, vanuit LTO Noord projectleider bij de twee Friese projecten, ziet dagelijks hoe waardevol de impuls voor boeren zelf is. ‘In de studiegroepen met melkveehouders zitten inmiddels zo’n 150 deelnemers. Ze maken bemestingsplannen, analyseren hun kringloopwijzers en leren vooral van elkaar. Dat is voor de meeste boeren het interessantst. ‘Omdat ik de cijfers beter snap, ga ik dit of dat aanpassen in mijn bedrijfsvoering’, hoor ik vaak terug.’ 

In het project met de akkerbouwers is samen met adviesbureau Delphy meetapparatuur geplaatst om de perceelemissie te registreren. Tegelijkertijd worden er maatregelen genomen en de metingen voor en na deze maatregelen vergeleken. ‘Nieuw is dat we nu bijeenkomsten houden voor de begeleiders van studiegroepen om hun kennis en ervaring uit te wisselen. Dat was een wens die naar voren kwam in voorgaande projecten waarin we samenwerkten. Ze vinden het fijn om aan deze projecten mee te werken, het voegt voor hen ook wat toe.’ 

Hoe komen deze projecten tot stand? 

De DAW Impulsregeling is zomer 2023 opengesteld. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stelt via deze regeling financiering beschikbaar voor de aanpak van agrarische wateropgaven zoals beschreven in de Gebiedsopgave Agrarische Wateropgave (GAW).

Naast een geactualiseerde GAW gebruikte wetterskip Fryslân een WUR-studie naar de restopgave waterkwaliteit als vertrekpunt voor de DAW Impulsprojecten. ‘Welk deel van de restopgave wordt daarmee opgelost’, is een vraag die wij bij ieder project beantwoord willen hebben. Dat is een duidelijke randvoorwaarde. Hiermee krijg je én focus in de gebieden én welke projecten we willen opzetten. Omdat wij dit gezamenlijk willen, kunnen we de euro’s zo effectief mogelijk inzetten’, aldus Roelsma.  

Hoe gaat het verder na 2027? 

Formeel stopt de financiering van het DAW-programma en de DAW Impulsregeling eind 2027. Roelsma benadrukt dat de wateropgaven niet ophouden bij die datum. ‘Wij willen graag na 2027 ook met elkaar verder’, vertelt hij.

‘Wij zijn nu bezig met het vierde stroomgebied beheerplan voor de Kaderrichtlijn Water, de planperiode van 2028-2033. Nederland gaat, net als meer lidstaten, de Europese richtlijnen niet halen. Wij werken daarom graag samen met het DAW verder aan plannen voor het verlagen van de emissies uit de landbouw en het daarmee schoner krijgen van ons water. Wij hopen dat iedereen die met het DAW bezig is diezelfde mindset heeft en kijkt naar verlenging van het DAW na 2027. Want wij kijken wel verder vooruit.’