Wat is er nu echt voor nodig om als overheid, gebiedspartijen en boeren eensgezind aan de slag gaan in een gebied en de talrijke uitdagingen in de landbouw? In de GLB-pilot Gebiedsgerichte aanpak is tussen 2021 en 2024 in vier gebieden in Nederland geëxperimenteerd met gebiedsprocessen. Daar zijn uitdagingen op het gebied van waterkwaliteit en waterbeschikbaarheid opgepakt. Er zijn 25 lessen uit getrokken, gevat in een handig boekje, en er is een praktisch leidraad (reisplanner) ontwikkeld.
‘Als je met boeren praat, merk je snel hoeveel weerstand er is. En die weerstand is te begrijpen. Zij hebben bijvoorbeeld te maken met veel generieke regels die voor boeren in veel gebieden moeilijk toe te passen zijn. En er zijn allerlei rapporten en nieuwsberichten te lezen die problemen benadrukken, zonder dat concreet gemaakt wordt wat er nu precies moet gebeuren en wie het voortouw neemt’, zegt Meri Loeffen, programmamanager van Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW), initiatiefnemer van de pilot.
‘Maar dat is een situatie die in niemands belang is. In de GLB-pilot hebben we laten zien dat er echt maar één manier is om met elkaar in beweging te komen en dat is de zaak omdraaien. Samen meten, analyseren en op zoek naar de feiten, naar inzicht in oorzaken en naar oplossingen. Langzaamaan ontstaat er onderling vertrouwen en kan je meters maken. Dan merk je ook hoe mooi het is om in het belang van de samenleving, de agrariërs en de overheid, de uitdagingen op te pakken en werk te maken van de toekomst.’
Er is over het algemeen weinig discussie over het nut van gebiedsprocessen. Zij worden door velen gezien als de sleutel voor het verbinden van beleidsdoelen aan resultaten en toekomstperspectief voor boeren. Gedurende een langere periode in de praktijk leren wat er nodig is om succesvol aan het een gebiedsaanpak te werken, levert lessen op die voor iedereen toepasbaar zijn. Enkele honderden boeren werkten in de afgelopen jaren in vier gebieden mee aan de pilot, in Vragender-Lievelde (Achterhoek), Flevoland, Limburg (stroomgebied Putbeek-Pepinusbeek) en Twente (stroomgebied Voltherbeek-Roelinksbeek).
