Met geitenmest en kieseriet werkt akkerbouwer Trudy aan een betere bodem

Het is 2018 als Trudy Schoenmakers – De Jong de keus maakt om haar baan op te zeggen en in het akkerbouwbedrijf van haar vader te stappen. Zonder een agrarische opleiding te hebben gedaan in de richting van akkerbouw valt er nog een hoop te leren. Daarom doet ze sinds een jaar mee met Bodem als Basis, waarin deelnemers meer leren over bodembeheer. 

‘Ploegen, zaaien, je kan het maar een keer goed doen,’ vertelt vader Leen. Veel van deze werkzaamheden voert hij nog zelf uit. ‘“Je moet soms wel veertig keer iets doen voordat je er goed in bent”, zegt mijn vader altijd. In de akkerbouw ben je al snel 40 jaar verder voordat je iets dus goed beheerst.’

Deze winter ging Trudy uiteindelijk toch voor het eerst zelf haar akkers in de Hoeksche Waard ploegen. Zonder hulp, haar vader was aan het jagen, maar het weer was goed. ‘Door video’s te sturen heb ik hem mee laten kijken bij het opzetten. “Iets luchtiger, niet te diep.” Maar hij had er alle vertrouwen in. Zo leer je het uiteindelijk wel.’

Geen scheikunde

Op de opleiding Dier- en veehouderij werd geen natuur- of scheikunde gegeven. ‘Hoofd- en spoorelementen waren daarom nieuw voor mij, toen ik in het bedrijf stapte. Mijn vader is adviseur in het bedrijf, met de nadruk op zeur,’ vertelt ze lachend.  In het DAW-project Bodem als Basis leren deelnemers meer over de werking van hoofd- en spoorelementen in een tweedaagse bodemcursus. Maar ook komt er meerdere keren een bodemadviseur op bezoek, die naar de persoonlijke situatie kijkt. ‘Ik haal wat uit de bodem, dus ik moet ook leren hoe het werkt,’ merkt akkerbouwer Trudy op.

Johan Voragen is een van de adviseur binnen het project en adviseert Trudy. ‘Veel keuzes die Trudy en haar vader maken zijn goed, maar dingen kunnen leuker en wellicht wat verbetering brengen.’ Vader Leen is soms sceptisch over de natuurlijk manier van bodembeheer die Johan adviseert. ‘Bodemadvies is vaak lastiger bij akkerbouwers. Melkveehouders zijn vaak minder op hun bodem gefocust en daar zie je bij kleine maatregelen sneller resultaat. Je ziet het in je kuil, in je melk, in je mest. Bij akkerbouwers is dat veel moeilijker. Daar gaat het om opbrengsten. De processen gaan veel trager en je kan slecht vergelijken met andere jaren.’

Eigen bodemvoorkeur

‘Ik wilde altijd al een eigen bedrijf hebben, hoe mooi is het dat ik nu het familiebedrijf kan overnemen.’ vertelt Trudy. ‘Voorheen werkte ik bij een diervoedingbedrijf om mijn blik te kunnen verbreden, maar als ondernemer kun je echt zelf keuzes maken en dat brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Zo zijn we samen met de buren een samenwerking aangegaan voor het telen en vermarkten van delicatesseaardappelen om zo echt een eigen markt te zoeken als ondernemer. Je kan dus ook zelf kiezen vanuit welke expertise je beter met je bodem op zou willen gaan.’

‘Elke boer, tuinder of teler is verschillend, niet alleen het bedrijf, maar ook wat hij leuk vindt.’ Na een jaar vol adviesgesprekken heeft bodemadviseur Johan dat wel opgemerkt. ‘Bodem als Basis kent een enorme variatie aan invalshoeken. De ene ondernemer wil aan de slag met bemesting, de ander wordt enthousiast van mechanisme. Met een derde ga ik aan de slag met plantsapanalyses. Het mooie is dat dit allemaal bijdraagt aan een weerbaardere bodem.’

Het bodemadvies

‘Als je aan de slag wil met je bodem heb je vooral heel veel tijd nodig,’ vertelt Johan als hij in het kantoor van Trudy zit. ‘Zo kan het een mooi doel zijn om binnen tien jaar naar de 3% organische stof toe te werken. Belangrijk is het om ieder jaar in ieder geval iets te doen. Dan hou je de koolstof keten in de balans.’

De komende tijd wil Trudy stappen zetten op het gebied van de bodem. Eerder heeft Trudy al wel eens geitenmest gebruikt, maar daar kon ze dit jaar niet aan komen. ‘Dit is wel een hele mooi vorm van mest,’ legt Johan uit, die haar zeker adviseert om daarmee door te gaan. ‘Koolstofrijke mest, zoals dat van geiten of runderen is heel goed voor je bodemleven. Het geeft een rijk palet aan voedingsstoffen.’

Voordat Johan zijn tweede adviesgesprek doet, is er al een bodemmonster genomen. Wat hem opvalt is de scheve verhouding tussen calcium en magnesium. ‘Dat zie je bij veel akkerbouwers op de Zuid-Hollandse eilanden. Als er meer magnesium in de bodem komt, zorgt dit voor een beter bewerkbaarheid, een betere beworteling en worden de spoorelementen beter benut.’ Meer magnesium kan bereikt worden door het strooien van kieseriet. Binnenkort gaat Trudy daarom met haar vaste adviseur in gesprek hoe ze kieseriet wil toepassen.

Aanmelden

Vanaf juli 2024 start er weer een nieuwe ronde Bodem als Basis. In heel Zuid-Holland doen inmiddels zo’n 130 boeren en tuinders mee. In het eerste jaar bestaat het project uit een bodemcursus, persoonlijk advies en verdiepingsbijeenkomsten, met thema’s als NKG, ziektedruk en plantsapanalyses. Benieuwd geworden? Bekijk de projectpagina en doe mee!