Op 25 januari vonden agrariërs uit het gebied de Kop van Drenthe hun weg naar de informatiebijeenkomst in Cafe Hingstman in Zeijen. Wat kan er gedaan worden aan het veilig stellen van voldoende en schoon water? Wat speelt er in het gebied en waarmee kan aan de slag gegaan worden? Tijdens de avond werden agrariërs meegenomen in het verhaal van Marion Meijer (Waterschap Noorderzijlvest), Peter Raatjes (RMA Company), Martijn Neijenhuis (DAW) en Sjoerd van der Meulen (LTO Noord).
Marion Meijer van het waterschap trapte de avond af en presenteerde de stand van zaken en de onderzoekresultaten in het onderzoek Aanpak Kop van Drenthe. Daarnaast werd er gedeeld hoe het ervoor staat met de waterkwaliteit in het gebied en wat dit betekent voor het behalen van de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) in het beheergebied van Noorderzijlvest.
Onderzoeken Kop van Drenthe
Om inzicht te krijgen in hoe zaken samenhangen is een aantal onderzoeken uitgevoerd. Daarbij is gekeken naar de bodemopbouw, het watersysteem, de natuur en de landbouw in het gebied. Het waterschap heeft de samenhang tussen bodem en watersysteem in kaart gebracht; vanuit de landbouw is er een landbouwanalyse gemaakt; de provincie heeft gekeken naar de natuur; en er is onderzoek gedaan naar de archeologische en cultuurhistorische waarden in het gebied. Er wordt samengewerkt aan een visie die zich richt op systeemherstel. Dat betekent het verbeteren van de sponswerking in het gebied, het verbeteren van biodiversiteit en het opvangen van extreme weersinvloeden. De Kop van Drenthe is een zeer divers gebied met verschillende bodemlagen met veel kleileem en potklei. Dat zorgt ervoor dat het water moeilijk weg kan. Een belangrijke conclusie uit de landbouwanalyse is dat het gebied op dit moment prima is ingericht voor landbouwkundig gebruik. Natschade is nu nog een groter probleem dan droogteschade. In interviews hebben boeren wel aangegeven dat de droogteschade groter gaat worden. Dit is in lijn met de verwachting van het waterschap. Samenwerken is daarom van belang voor een veerkrachtig systeem en een gezonde bodem. Opvallend is de grondwaterstand; de afgelopen periode is het droger geworden, maar daarvoor is geen directe oorzaak aan te wijzen.
Waterkwaliteit
Het verbeteren van de waterkwaliteit blijft een grote opgave, maar door de jaren heen vindt er wel een positieve trend plaats op verschillende parameters. Onder aan de streep doet de Kop van Drenthe het op het gebied van waterkwaliteit redelijk goed. Aandachtspunt is voornamelijk de ecologie in het water, waarvoor een gezonde, veerkrachtige bodem, minder uitspoeling van nutriënten, meer gebiedseigen water en herinrichting van de beken een belangrijke bijdrage kunnen leveren.
Metingen met vochtsensoren
De avond werd vervolgd door een toelichting van Peter Raatjes (RMA Company) over het lopende initiatief met vochtsensoren en de meerwaarde voor de praktijk. Omdat er al langere tijd verschillende beelden waren over waterpeilen tussen de boeren van de Boermarke Zeijen en het waterschap is Peter zelf gaan meten. Dat gebeurt in goede afstemming met het waterschap. Opvallend in het gebied is dat zuid te nat en noord te droog is. Er is een netwerk met sensoren opgetuigd waar als eerste het bodemvocht gemeten wordt. Daarnaast zijn er ook peilbuizen geïnstalleerd om de bovenste grondwaterstanden te meten. Verder is er gemeten met de focus op uitstroom; hoe snel stroomt het water en wat is de geleidbaarheid? Bij de laatstgenoemde meting is het weer van groot belang. Zowel de waterstanden als de watertemperatuur worden gemeten. De ambitie van de Boermarke is dat het water dat het gebied uitstroomt dezelfde kwaliteit heeft als het water dat het gebied instroomt. De verkregen data is sinds 2018 verzameld en kan via een dashboard worden geraadpleegd. Dit dashboard geeft direct inzicht in wanneer je het best kunt beregenen en bij welke bepaalde temperatuur je een bepaald aantal millimeters moet opbrengen om zo de wortelzone van het gewas te bereiken.
