Vanuit het ZLTO-programma 'BodemUP' krijgen boeren de mogelijkheid om met verschillende metingen meer inzicht te krijgen in de stikstofvoorraad in de bodem. Dit jaar kregen ondernemers in drie grondwaterbeschermingsgebieden de mogelijkheid om in het seizoen een bijmestmonitor te laten steken.
'Daardoor krijgen ondernemers een goed inzicht in de actuele stikstofvoorraden en het nitraatgehalte in de bodem en weten ze of extra bemesting wel of niet noodzakelijk is', legt adviseur Djessie Donkers van het ZLTO-project 'BodemUP' uit. In het najaar worden er op dezelfde percelen nog N90-metingen uitgevoerd. 'Hierbij wordt na de oogst op 30, 60 en 90 centimeter een grondmonster afgenomen op meerdere punten op een perceel.' BodemUP in Noord-Brabant is een van de projecten onder het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer.
In 'BodemUP' begeleiden ZLTO-adviseurs in het nemen van praktische maatregelen voor betere bodemvruchtbaarheid en efficiëntere nutriëntenbenutting. 'Onze belangrijkste rol is om met de boeren in gesprek te gaan om te kijken waar nog kansen liggen en hoe eventuele problemen het beste kunnen worden opgelost. We proberen altijd zoveel mogelijk om stikstof uit de bodem te binden, zodat zo min mogelijk uitspoeling naar het grondwater plaatsvindt', zegt Donkers. 'Daarbij geven wij hun een onafhankelijk advies. Op de ene plek kan andere grondbewerking een oplossing bieden, terwijl op de andere plek een andere gewaskeuze de beste optie is.'
Nitraatuitspoeling terugbrengen
De N90-metingen worden vooral toegepast bij boeren die zijn gevestigd in de acht grondwaterbeschermingsgebieden in Noord-Brabant. 'Dit project komt nog voort uit het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn dat tot het einde van komend jaar loopt. Eén doel van dit programma is om de uitspoeling van nitraat in de grondwaterbeschermingsgebieden terug te brengen tot minder dan 50 milligram per liter in het grondwater', licht de adviseur toe. 'Maar ook voor boeren die niet zijn gevestigd in een grondwaterbeschermingsgebied, kan een N90-meting na de oogst zinvol zijn. Als na zo'n meting blijkt dat er nog stikstof in de bodem zit, dan had de boer mogelijk minder kunstmest hoeven gooien. Dat scheelt een boer al gauw honderden euro's aan kosten.
Donkers haalt als voorbeeld een akkerbouwbedrijf in Roosendaal aan. 'De onderne-mer had vorig jaar een perceel grasland omgezet naar bouwland waar hij aardappelen op wilde verbouwen. Uit de N90-meting in het na-jaar bleek dat er nog veel stikstof in de bodem zat. Extra kunstmest uitrijden over het land was dus eigenlijk niet meer nodig', zegt hij. 'Het jaar daarop hield de boer een test, waarbij hij de helft van het perceel voorzag van extra kunstmest en de andere helft niet. Na afloop bleek dat er nauwelijks verschil was in de opbrengst van de oogst op beide percelen, maar er zat veel minder reststikstof in de bodem.'