Metingen laten positieve verbeteringen zien in de bodem- en waterkwaliteit van deelnemers aan DAW-project Waterwijs Boeren in Gelderland. De deelnemende boeren en tuinders namen maatregelen om de nitraatuitspoeling in hun grondwaterbeschermingsgebied te verminderen.
In de grondwaterbeschermingsgebieden ‘t Klooster, Dinxperlo, Haarlo en Olden Eibergen werkten 75 melkveehouders en akkerbouwers aan het verbeteren van de bodem- en waterkwaliteit. Door kennis te vergroten en plannen op maat te maken, werkten de deelnemers aan een toekomstgericht agrarisch bedrijf en aan minder uitspoeling naar het oppervlakte- en grondwater. Het project werd (financieel) gesteund door LTO Noord, Vitens, waterschap Rijn en IJssel en provincie Gelderland.
Resultaten
Een belangrijke pijler binnen Waterwijs Boeren was het meten van het stikstofbodemoverschot. Uit die N90-metingen op 30, 60 en 90 centimeter diepte (cijfers uit 2019, 2020 en 2021) blijkt nu dat er na het groeiseizoen minder stikstof achterblijft in de bodem. Het weer is wel van invloed op de resultaten. Door maatregelen te nemen, verlaagden deelnemers het stikstofbodemoverschot.
Op gebiedsniveau zit na het groeiseizoen de hoeveelheid stikstof in de bodem tot 90 centimeter diepte op gemiddeld 49 procent van de toegestane norm. Dat is een verbetering van 43 procent ten opzichte van de start van het project. Met name door de akkerbouwers is een verbeterslag gemaakt, namelijk een reductie van het nitraatresidu van 52 procent.
De resultaten en verwachtingen van deelnemers en betrokkenen werden gedeeld tijdens de Oogsttour. Daarbij bezochten bestuurders en boeren drie deelnemende bedrijven in het gebied. Vanuit het bestuur was er waardering voor de inzet van de deelnemers van Waterwijs Boeren. LTO Noord-regiobestuurder Oost, Martin Immink: ‘De uitkomsten laten zien hoe belangrijk een project als Waterwijs Boeren is. Met gedegen kennis en monitoring boeren ondersteunen, zodat zij goede maatregelen kunnen nemen.’
Zelf uitproberen
Binnen Waterwijs Boeren zijn veel demonstratieprojecten uitgevoerd. Het zelf kunnen uitproberen was daarbij het sterke punt, volgens betrokkenen. Zo zijn er demonstraties gehouden met druppelirrigatie, diverse manieren van grondbewerking en teelten als sorghum, kruidenrijk grasland en voederbieten.
Naar aanleiding van de demo’s is een lijst met kansrijke maatregelen gemaakt. Zwier van de Vegte van De Marke: ‘De effectiviteit van de maatregel is afhankelijk van de bodem, perceel, ondernemer en gewas. Een combinatie van meerdere maatregelen kan de oplossing zijn om te komen tot een gezondere bodem.’ Denk hierbij aan geen bemesting op scheurland, water toevoegen aan de mest en drijfmestaanwending naar het voorjaar.
Kennisbrochures
Van de geleerde lessen en ervaringen binnen de demo’s zijn vier kennisbrochures gemaakt, gecombineerd met de kennis van diverse experts. De kennisbrochures gaan over onder andere maatregelen en resultaten op het gebied van water, bodem, mineralenbenutting en andere teelten.
