Deze korte samenvatting is de belangrijkste les van de afgelopen jaren in Drenthe. Met de Waterkaravaan bus gingen bestuurders en medewerkers van provincie, waterschappen (Hunze en Aa’s, Noorderzijlvest, Vechtstromen, WDODelta), drinkwaterbedrijven, LTO Noord en collectief AND begin september langs twee succesvolle DAW projecten in de provincie. Doel van deze bijeenkomst: nader kennismaken met elkaar in een informele setting en laten zien wat er in de praktijk gerealiseerd wordt.
Als eerste stond een stop bij een perceel in Anloo op het programma. Hier doen alle 19 veehouders en akkerbouwers en 4 loonwerkers in het gebied van de Drentsche Aa mee met het tegengaan van perceelsemissie. Dit gebied is een van de belangrijkste leveranciers van water voor de stad Groningen.
Johan Cruyff
‘We hebben honderd procent deelname’ zo vertelde projectleider Geertje Enting trots. ‘De kracht zit ook in de samenstelling van het projectteam. Hier zitten adviseurs in van Delphy, DLV Advies, beleidsmedewerkers van Waterschap Hunze en Aa’s. Maar ook de industrie, Klaas Jilderda van BASF denkt namens de branche organisatie ook mee.’ Enting vervolgt: ‘Bij het voorkomen van afspoeling geldt het adagium van Johan Cruyff ‘’Je gaat het pas zien, als je het doorhebt’’. Hierbij geldt ook dat niet alle maatregelen overal genomen kunnen worden. Het is echt maatwerk. Dat er subsidie beschikbaar was is mooi maar gemiddeld hebben de deelnemers zelf ook zo’n 8000 euro geïnvesteerd. Een van de deelnemers melkveehouder Henk Tiems vulde aan ‘Je moet doen wat je kunt doen.’ Ondanks de inspanningen worden er nog wel stoffen in het oppervlaktewater gevonden. Zo is onder meer een stof die gebruikt wordt in vlooienbanden aangetroffen. ‘Zonder te willen zwartepieten, betekent dat dat we ook in gesprek moeten met hondeneigenaren die hun hond in het gebied uitlaten.’ Melkveehouder en akkerbouwer Albert Jan Knijp, demonstreerde een machine die hij met hulp van het project aanschafte. ‘Met deze ecoploeg kan ik het vanggewas kapot frezen en kan ik minder middelen toepassen’.
Toelichting
Hierna reed de Waterkaravaan naar Schoonoord, naar het akkerbouwbedrijf van Ger Evenhuis. Waar voorzitter Geert Smits van de initiatiefgroep Nieuw Drostendiep (NDD) en gebiedsmakelaar Janke Kloosterman het gezelschap opwachten om een toelichting te geven op DAW Zuidoost Drenthe en NDD.
Onderaf
Smits benadrukte de kracht van het DAW: ‘Het moet van onderaf komen. Er is best lang van bovenaf geprobeerd boeren mee te krijgen. Maar het kwam pas echt van de grond nadat boeren in het gebied met wateroverlast te maken kregen. Toen zijn we langs dorpshuizen en zaaltjes getrokken met kaarten en uitleg door het waterschap. Samen hebben we gezocht naar draagvlak en oplossingen. Dat resulteerde in twee trajecten. Een voor NDD en een traject buiten het stroomgebied van het Drostendiep, voor heel Zuidoost Drenthe. Uiteindelijk hebben veel bedrijven gebruik gemaakt van de regeling.’ Als succesformule voor deze gebundelde aanpak wordt genoemd dat de mogelijkheden gebundeld via 1 aanspreekpunt bij de boer beschikbaar zijn, dat ze direct beschikbaar zijn en dat boeren zoveel mogelijk worden ontzorgd in de administratieve afhandeling.
Focus
Gebiedsmakelaar Kloosterman: ‘De kracht zat ‘m in de aanpak via deelgebieden en de focus op zowel waterkwaliteit als -kwantiteit. De aanpak van inventariseren naar gratis advies en vervolgens een investering met subsidiemogelijkheden én een beoordelingscommissie die ook oog had voor zogenoemde out-of-the-box oplossingen en maatregelen.
Impact
Ger Evenhuis, was een van de deelnemers. Hij realiseerde een wasplaats op zijn erf met een zuiveringsinstallatie. ‘ik heb een gangbaar bedrijf en ben dus ook afhankelijk van de inzet van gewasbeschermingsmiddelen. Ik was benieuwd naar de impact van mijn bedrijf op de omgeving. Dit DAW-project heeft ervoor gezorgd dat het nu qua erfafspoeling goed geregeld is. Daarnaast ben ik bezig met het verbeteren van de bodem. Onder andere door het verhogen van het organische stofgehalte. De bodem is mijn verdienmodel. Daar moet ik goed voor zorgen.’
Gebiedsaanpak
In de bus werd verteld over een initiatief in Zwiggelterveld dat nog in de planvormingsfase is, maar dat hopelijk binnenkort in uitvoering komt. Hier is namelijk door 4 boeren en tuinders samen het initiatief genomen om een bodem- en waterplan te laten maken op gebiedsniveau. Door in beeld te brengen wat ze zelf kunnen doen, wordt het gesprek ook concreter op hetgeen nodig is van andere partijen, in dit geval het waterschap. Gezamenlijk wordt eraan gewerkt om hier een pilotproject van te maken voor de volgende programmafase ZON (Zoetwatervoorziening Oost Nederland)
Inkijk
LTO Noord-voorzitter en Drenth Dirk Bruins was onder de indruk van wat hij zag en hoorde. ‘Ik ben en blijf natuurlijk zelf ook boer. Het was een interessante inkijk in wat we met het DAW kunnen realiseren. Daarnaast is zo’n bijeenkomst belangrijk als netwerkbijeenkomst, je ziet mooie gesprekken ontstaan tussen bestuurders van waterschappen, afdelingen en ambtenaren van alle betrokken organisaties. Goed ook dat we elkaar weer in het veld kunnen ontmoeten.’
Bewust worden en -blijven
Tijdens de busrit ging Meri Loeffen, landelijk programmamanager DAW, in op de stand van zaken van het DAW. Het DAW speelt volgens haar een belangrijke rol bij het bewust worden en -blijven van alles rond bodem- en water. En levert ook kennis en geld om te investeren in de doelen van het DAW. De gebiedsprocessen spelen hierbij volgens haar een belangrijke rol. ‘Er gebeurt veel in de buitenwereld, je kunt zeggen ik doe niets. Maar we moeten toch door. Er liggen nog de nodige uitdagingen. En die kunnen we met het DAW beter het hoofd bieden.’