Heb jij een perceel met lichte zandgrond waar nutriënten maar moeilijk blijven hangen? Dan is klei op zand voor jou misschien de oplossing! Melkveehouder Gerard Pegge probeert het op eigen initiatief uit. Hij bracht klei uit de bouw op zijn perceel in Reutum, Overijssel om daar vervolgens mais op te telen. Een traject gemonitord door Eiwit van Twents land.
Waar is de maatregel goed voor?
“Een eigenschap van klei is dat het mineralen en vocht beter vasthoudt en het de capillaire werking van de bodem verbeterd. Deze eigenschappen mist lichte zandgrond. Om een vruchtbaardere bodem te creëren en uitspoeling tegen te gaan, koos ik ervoor om op een van mijn percelen met lichte zandgrond te experimenteren met klei uit de bouw. Het is eigenlijk een batterij die je toegevoegd om mineralen in de bodem te binden en uitspoeling te verminderen.”
Klei uit de bouw, hoe kom je daaraan?
“Klei uit de bouw blijft over bij onder andere het uitgraven van een kelder. In overleg met een aannemer mocht ik de klei voor niets overnemen. Voor hen was het te duur om de klei af te voeren en ik kon het op mijn land goed gebruiken. De vrachtwagens hoeven niet naar een depot, maar rijden het rechtstreeks bij ons op het land. Een goede samenwerking tussen de bouw en de agrarische sector.”
Hoe breng je het vervolgens op het land?
“De planning van de bouw en de planning bij ons op het land moeten eerst goed samenlopen. Het mag namelijk niet te nat zijn op het land wil de vrachtwagen het land op kunnen. Eind april was dit het geval en hebben we de klei op laten brengen. Vervolgens heeft een bulldozer met lazer het uitgeschoven over het land. Door de lazer wordt het zo uitgereden dat de klei overal dezelfde dikte heeft van 5 cm. Na het opbrengen hebben we het perceel op 25 cm doorgespit, bekalkt en geploegd om de klei met zandgrond te mengen en van de juiste pH-waarde te krijgen. ”
Jullie hebben mais geteeld op het perceel met klei. Hoe zijn de ervaringen daarmee?
“Klopt. We hebben onderzocht wat het verschil in opbrengst was van de maisoogst op percelen met en zonder extra klei. Op het perceel zonder extra klei hebben we 52 ton mais per hectare en het perceel met klei 58 ton per hectare. Voor het eerste jaar is die een zeer goede opbrengst. Het is namelijk niet altijd vanaf jaar 1 dat het heel goed gaat. In voederwaarde was een kleine stijging te zien op het perceel met klei.”
Hoe komt dat verschil in opbrengst?
“De klei leek water beter vast te houden, ten voordele voor de maisgroei. Een eigenschap dat hoop biedt voor de opbrengsten in droge jaren. Daarnaast bleek uit het kleimonster dat het kaligehalte erg hoog was. Ik verwacht dat dit goed zijn werk heeft gedaan. De klei die je krijg is nooit bewerkte ondergrond, wat ook een voordeel is. Je kunt het zo sturen naar het doel waar je het voor wilt gebruiken.”
Welke praktische tips zou je aan de boer willen geven die hiermee aan de slag wil gaan?
- “Weet wat je krijgt. Steek eerst een monster wat er aan mineralen inzit en stem hier je werkzaamheden op af. Heeft het naast het mengen door middel van ploegen bijvoorbeeld ook een bekalking nodig? Door een grondmonster weet je waar je mee te maken hebt.
- Meng de klei goed met lichte zandgrond, zodat er geen laag ontstaat. Een laag klei kan ervoor zorgen dat de bodem dicht komt te zitten en geen water meer doorlaat.
- Heb je een perceel waar water blijft liggen is het niet verstandig. Op een nattere plek kan een laag klei alleen maar nadelig uitpakken. Het is geen algemene maatregel, maar maatwerk per perceel.
- Is het land te nat om de klei uit te rijden? Rijd het dan eerst uit op de kopakker en kies er later voor, met droge omstandigheden, om het uit te rijden.”
