Bij Woudstra’s Pleats, het melkveebedrijf van Jan en Johanneke Woudstra in het Friese Menaam, melken ze circa 120 Holstein koeien met behulp van twee melkrobots. Daarnaast hebben ze 50 stuks jongvee, 66 hectare gras waarvan 12 hectare kruidenrijkgrasland, 3 hectare combiteelt luzerne/klaver/gras, 8 hectare maïs met stokslabonen en 3 hectare veldbonen met een onderzaai van klavers.
Op het bedrijf werken Jan en Johanneke aan twee opgaven: het verlagen van het ureumgetal en het sluiten van lokale kringlopen. Zo verlagen ze hun kostprijs, stoten minder stikstof uit en werken ze aan een gezondere bodem.
Ureum verlagen
Jan en Johanneke streven al een paar jaar naar een ureumgetal van 15. Een lager ureumgetal betekent immers minder eiwit voor de koe, waardoor minder eiwitrijk voer aangekocht hoeft te worden en dat is gunstig voor de kostprijs. In de situatie van Jan en Johanneke scheelt elke punt minder ureum bijna €1000,- afzetkosten.
Daarnaast zijn Jan en Johanneke van mening dat het leidt tot gezondere mest en daarmee gezondere koeien en een gezondere bodem. Dit baseren ze op de hoeveelheid leven dat ze op mestplaggen in de wei zien liggen en op de geur van de mest. Sinds gewerkt wordt met een lager ureumgetal is de mest lichter van kleur, bevat het minder penetrante geuren en worden er meer insecten waargenomen op de mest. Ook worden positieve effecten waargenomen tijdens het klauwkappen.
Het is bekend dat een lager ureumgetal leidt tot minder ammoniak wat beter is voor de waterkwaliteit. Tijdens het laatste mestonderzoek werd per 4 kilo stikstof slechts 1 kilo ammoniak en 3 kilo organische stikstof geconstateerd, vroeger was de verhouding 2 om 2.
Maatregelen ureumverlaging
- Zoveel mogelijk DVE bij inkuilen;
- Eiwit vervangen door energie, dus meer pensenergie en structuur toevoegen, dan gaat koe meer herkauwen en benut het eiwit efficiënter.
Tip: verlaag ureum stapje voor stapje, 1 punt per jaar is voldoende. Zo is de overgang voor de koeien ook niet te groot.
Kringloop sluiten: coöperatie Agricycling
Sinds Jan en Johanneke zich verdiept hebben in de bodem vinden ze compost fantastisch. Naast fosfaat en stikstof zit er ook bodemleven in en dat is goed voor de bodem. Bij Woudstra’s Pleats hanteren ze de volgende kringloopgedachte: niet alles afvoeren, maar zoveel mogelijk gebruik maken van natuurlijke processen die te vinden zijn rondom het eigen bedrijf en deze toevoegen aan de eigen bodem.
Jan en Johanneke zijn samen met 20 andere agrarische ondernemers in de regio actief in de coöperatie Agricycling. In overleg met de gemeente composteren ze bermmaaisel. Het bermmaaisel, afkomstig binnen een straal van 10km rondom het bedrijf, wordt nu vooral gezien als afval. De loonwerker heeft hiervoor een CMC Compostkeerder uit Denemarken aangeschaft.
Maatregelen voor het sluiten van de kringloop
- Veldbonen met klaver in onderzaai;
- Maïs met bonen.
