Verzilting in de praktijk zien maakt indruk

Op pad met de Klimaatkaravaan

Buiten was het onverwachts guur en koud, maar binnen op de akkerbouwbedrijven van Klaas Schenk en Wiebe Goodijk wachtte de deelnemers aan de DAW Klimaatkaravaan donderdag 31 maart 2023 een warm welkom. Onder meer (beleids)medewerkers van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), waterschap, provincie en LTO hoorden van de aanwezige boeren over de uitdagingen op een boerenbedrijf aan de verzilte kuststreken. Een terugblik op een op initiatief van LNV door het DAW georganiseerde excursiedag. Of bekijk de video voor een sfeerverslag.

Zelfvoorzienend

Aqua Pin, EC-metingen, drainage, zoetwaterberging, het kwam allemaal voorbij tijdens de Klimaatkaravaan in Anna Paulowna (Noord-Holland) en Sexbierum (Friesland). Toenemende verzilting is een groot probleem voor boeren in de kuststreken, ziet ook beleidsmedewerker en programmamanager van het Actieprogramma klimaatadaptatie landbouw Sabine Pronk van het ministerie van LNV. Ze is onder de indruk van wat boeren nu al doen om met verzilting om te gaan. ‘Oplossingsgericht.’ Goed voorbeeld daarvan was het bezoek aan de Noord-Hollandse akkerbouwer Klaas Schenk. Samen met o.a. Pieter Vlaar (onderzoekscentrum Vertify) en Jan Broos (Broos Water) werkt hij in het project Zoetwaterboeren aan een waterrobuust en klimaatbestendig landbouwsysteem op zijn akkerbouwbedrijf in Anna Paulowna. Zo past hij druppelirrigatie toe in de pootgoedteelt en heeft hij met een eigen wateropslag van zo’n 1000 kuub de beschikking over ‘eigen’ zoetwater.

Tijdens de busreis van Anna Paulowna naar Sexbierum sprak WUR-onderzoeker Daan Verstand over klimaatadaptatie in de open teelten en de klimaatstresstesten voor boerenbedrijven die hij heeft ontwikkeld samen met de sector.

Inzicht door de Aqua Pin

Een perceel van akkerbouwer Wiebe Goodijk in Sexbierum (Friesland) is al zo sterk verzilt dat er geen gewas meer wil groeien. ‘En dat komt ook niet meer goed daar’, zegt Goodijk. Met de Aqua Pin meet hij hier een EC-gehalte van 20 tot 40, zeewater heeft een zoutgehalte van 45. ‘Een steeds groter probleem. Op een andere kavel lieten we kalfjes grazen. Toen ze niet wilden groeien, bleek het zoutgehalte van het slootwater daar veel te hoog.’

Wiebe nam de aanwezigen mee naar een verzilt perceel waar hij via meetinstrument Aqua Pin inzicht heeft in de problematiek. Hij neemt deel aan het DAW-project Boeren Meten Water. Jouke Velstra van Acacia Water vertelde daarna over de aanleiding en voortgang van dit project.

Goodijk: ‘De toenemende verzilting en wat wij daar zelf aan kunnen doen, baart ons zorgen.’ Goede samenwerking met het waterschap en (financiële) steun van LNV is daarom nodig: ‘Bijvoorbeeld effectiever doorspoelen van de te zoute sloten’. In een panelgesprek onder leiding van DAW regiocoördinator Tjeerd Hoekstra met onder andere Peter Prins van het Zoet Zout Knooppunt werd doorgepraat over de rol van de overheid en de boer in de aanpak van verziltingsproblematiek en klimaatadaptie in de landbouw.

In gesprek blijven

Hedwig Boerrigter kijkt als DAW Kennismatcher Akkerbouw en mede-initiator van de Klimaatkaravaan terug op een interessante en leerzame dag. ‘We weten dat verzilting een probleem is, maar het in de praktijk zien en horen, zoals op het bedrijf van Klaas Schenk en op het land van Wiebe Goodijk maakt indruk. De interactie tussen boeren en beleidsmakers was goed en inhoudelijk, en draagt bij aan wederzijds begrip.’ Sabine Pronk, die contact opnam met Hedwig om deze DAW-Klimaatkaravaan te organiseren, zegt in gesprek te willen blijven met de boeren over de gevolgen van klimaatverandering. ‘Het is voor LNV en andere overheden belangrijk om te weten in hoeverre de land- en tuinbouw te maken heeft met gevolgen van klimaatverandering, zoals droogte en verzilting. En of boeren voldoende passende maatregelen kunnen nemen of bijvoorbeeld behoefte hebben om meer kennis op te doen.’

Meer informatie

Meer weten over wat het DAW doet aan verzilting? Kijk hier. In gesprek met de DAW regio-coördinatoren over verzilting of klimaatadaptatie? Mail naar Tjeerd Hoekstra(link sends e-mail) (Friesland) of Jacco Hoogendam(link sends e-mail) (Noord-Holland) of kijk hier voor de contactgegevens van andere regiocoördinatoren.