‘Investeringen in agrarisch natuurbeheer kun je terugverdienen’

Bekijk dit DAW demobedrijf op 6 september

In gesprek over de drijfveren van Patricia van Haaren en Brord Sloot: waarom zijn zij omgeschakeld van een traditioneel melkveebedrijf naar een natuurinclusief landbouwbedrijf? Wat levert het hen op en welke hobbels moesten ze nemen om te komen waar ze nu staan? En: welke wensen hebben ze nog voor hun bedrijf?

Waar komt jullie duurzame drive vandaan?

Sloot: ‘Rond het jaar 2000 heb ik ons bedrijf al omgeschakeld naar biologisch, maar dit bleek iets te vroeg. Na zes jaar ben ik weer omgeschakeld naar gangbare melkveehouderij omdat er geen vraag was naar biologische melk. Maar de trigger om te proberen zonder kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen te produceren is altijd gebleven.’

Van Haaren: ‘Ik heb lange tijd gewerkt als inkoper bij Unilever. In samenwerking met een aantal grote bedrijven heb ik geprobeerd om wereldwijd oplossingen te vinden voor het verduurzamen van de voedselproductie. Het viel op dat boeren niet makkelijk waren te overtuigen om een andere weg in te slaan, maar uiteindelijk toch met een positief gevoel meewerkten aan duurzame projecten. Ze kwamen er ook achter dat ze er financieel niet op achteruit hoefden te gaan.’

Geldt dat ook voor jullie?

Sloot: ‘Zeker. Er zijn veel potjes beschikbaar waarmee je investeringen in agrarisch natuurbeheer kunt terugverdienen. Dat is voor ons een goede stimulans gebleken. De overheid is echt wel bereid financiële ondersteuning te bieden aan duurzame trajecten. Door contracten af te sluiten met collectieven krijgen we betaald voor het onderhoud aan bijvoorbeeld onze hagen, kikkerpoelen en patrijzenranden. Het is wel belangrijk om goed vast te leggen welke kant je op wilt met je bedrijf.’

Wat zou nog een belemmering kunnen zijn om met agrarisch natuurbeheer aan de slag te gaan?

Van Haaren: ‘Het is fijn om als boer zekerheid voor de lange termijn te hebben. Omdat we contracten voor maximaal zes jaar kunnen afsluiten bij collectieven, is die prikkel er niet echt. Je plant niet een boom in de wetenschap dat je deze na zes jaar weer moet kappen.’

Sloot: ‘Het is overigens wel zo dat onze contracten bijna altijd automatisch worden verlengd. Dus eigenlijk is die belemmering om te investeren in natuurinclusief ondernemen er achteraf gezien ook weer niet. Op dat punt willen we graag tijdens de demodag het gesprek aangaan met boeren.

‘We snappen dat veel ondernemers cynisch worden door de vele regelingen die ze op hun dak krijgen, maar willen ook aantonen dat er kansen liggen om een transitie in gang te zetten. Het is wel meegenomen als je passie voor natuur hebt. Daarnaast is agroforestry een systeem dat moet groeien.’

Vormt agroforestry jullie belangrijkste uithangbord?

Van Haaren: ‘Klopt. Daarnaast investeren we in bomen, hagen, bloemenranden, bufferstroken, kikkerpoelen, een dassenburcht, een patrijzen- en fazantenrand, bijenteelt en een vogelakker.’

Sloot: ‘Bovendien proberen we al onze producten lokaal af te zetten. Zo leveren we Black Angus-runderen, rode bieten, fruitcompote en honing aan lokale restaurants. In 2022 zijn we begonnen met theekruidenteelt, zoals munt, kamille, veldzuring en duizendblad. Deze kruiden leveren we aan de Amsterdamse start-up Wilder Land.

‘Een mooi voorbeeld is ook het plantaardig eiwit uit onze veldbonen, die we leveren aan Cosun. Dat wordt gebruikt voor de productie van ijs en yoghurt. We proberen voortdurend speciale producten te verbouwen waar lokaal vraag naar is. Steeds meer jonge chef-koks haken aan en komen regelmatig een blik werpen op onze manier van werken.’

Wat levert deze manier van werken jullie op?

Van Haaren: ‘Vooral veel plezier. We leven en werken in een prachtige landschappelijke omgeving, waarin het aantal vlinders, insecten en vogels enorm is toegenomen. Daarnaast werken we samen met ondernemers die met een positieve blik naar de toekomst kijken.’

Welke wensen hebben jullie nog voor de toekomst?

Van Haaren: ‘We zouden graag ons areaal aan agroforestry willen uitbreiden van 8 naar 13 hectare. Daarnaast zou het mooi zijn om nog meer biologisch te gaan ondernemen. Voor een oppervlakte van 40 hectare aan akkerbouw gebruiken we nog kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen. Omdat de onkruiddruk op onze grond van rivierklei vrij hoog is, moeten we flink investeren in schoffelmachines.’

Op bezoek bij Brord en Patricia op 6 september

Met hun deelname aan de landelijke demodag duurzame landbouw op vrijdag 6 september willen Brord Sloot en Patricia van Haaren laten zien hoe ze op een praktijkgericht bedrijf op een natuurlijke manier kunnen werken en agroforestry kunnen toepassen. Lees meer over deze activiteit op onze activiteitenpagina.

Deze tekst van Ralf Pijnenburg stond eerder in Nieuwe Oogst.