Kruidenrijk gras op droogtegevoelige grond: “We dachten dat het niet ging werken, het werkt toch wel!”

Tom Gunnewijk runt met zijn familie een melkveebedrijf in het Gelderse Rekken. Hun bedrijf bevindt zich op lichte zandgrond tot zavelgrond en naast voederbieten telen ze vooral productief kruidenrijk gras. Droogte is voor hen een groot probleem omdat ze niet kunnen beregenen. Tom geeft een aantal handvatten over hoe zij hun productief kruidenrijk gras managen op droogtegevoelige grond.

Tom: “We hebben geen waterbron op ons bedrijf en kunnen niet beregenen. Daarom hebben we ervoor gekozen om te weiden via stripgrazen in lang gras. We weiden alleen het topje eraf en laten meer restant van het gras staan. Zo hebben we eerder voldoende gras om opnieuw te weiden. Het restant beschermt het bodemleven en de temperatuur beter dan wanneer we het korter weiden.”

“Daarnaast maken we bokashi en verstrooien we dit over het land om daarmee het OS-gehalte te verhogen.”

Kruidenrijk gras werkt toch wel

“Ruim 6 jaar geleden zijn we gestart met kruidenrijk grasland”, zegt Tom. “We dachten dat het bij ons niet zou werken, maar we wilden het toch proberen. Het was even wennen voor de koeien, maar we zagen dat ze uiteindelijk graag naar de kruidenrijke weiden gingen. Het werkte toch wel!”

“Het ureum ging 10 punten omhoog en de productie bleef mooi op peil. Op de kruidenrijke percelen zijn we gelijk gestopt met kunstmest en sindsdien geven we de koeien geen soja meer.”

“Ook zien we dat bij droogte kruidenrijk gras het langer volhoudt dan regulier grasland. Bij nat weer (zoals najaar 2024) trekt het water beter weg en kunnen we de grond sneller beweiden.”

“Uiteindelijk heb je met productief kruidenrijk gras dezelfde opbrengst als regulier grasland, het voordeel is dat je minder input nodig hebt. Het heeft een betere doorworteling en de kringloop op ons bedrijf is veel gezonder. Het beheer geeft soms wel wat uitdagingen.”

Wisselend succes om de kruiden in het perceel te houden

De kruiden in het perceel houden gaat het ene jaar beter dan het andere, Tom zegt hierover: “Klavers en kruiden zijn twee- en driejarige gewassen. Als je ze niet laat bloeien verdwijnen ze. In het vierde jaar krijgen grassen weer de overhand. In het verleden hebben we in het derde jaar doorzaai toegepast met wisselend resultaat. We overwegen nu om na vier tot vijf jaar het land te mulchen en dan opnieuw in te zaaien.”

“In jaren met voldoende vocht, zoals dit jaar, zie je dat er van alles naar boven komt. Klavers en kruiden die we in het verleden zaaiden kwamen goed door.”

Bemesting en beweiding

“Ieder jaar strooien we bokashi op de helft van de percelen, daarna voegen we 300kg calcium-zwavelmeststof toe. De maaipercelen worden vijf keer gemaaid en vier keer bemest met kleine hoeveelheden drijfmest. Ongeveer 10 tot 15 kuub per keer. Weidepercelen bemesten we ook drie tot vier keer, ook met kleine hoeveelheden mest.”

“We geven bewust klein hoeveelheden om de klavers en kruiden niet weg te bemesten. Beweiden gebeurt via stripgrazen in lang gras van ongeveer laars hoogte. We weiden niet te kort af en maaien in verband met de snellere hergroei. Voor de bodem is het beter deze bedekt en koel te houden. Voor het perceel is het beter deze zo min mogelijk te betreden met trekkers en machines.”

Partners

Deze online cursus wordt mede mogelijk gemaakt door: Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW Kennisprogramma), LTO Noord, Louis Bolk Instituut en LTO Academie. Het DAW Kennisprogramma is mogelijk gemaakt met een bijdrage van het ministerie van LVVN. De ‘Handleiding Productief Kruidenrijk Grasland’ is mogelijk gemaakt met een bijdrage van ZuivelNL.