Omgaan met verzilting in kustgebieden: zoute teelt en niet-kerende grondbewerking

De Zeeuwse akkerbouwer Maarten zit kort aan het Veerse Meer in Zeeland en heeft behoorlijk last van verzilting. Hij maakte van een bedreiging een kans en is samen met zijn broer gestart met een zoute teelt: zeekraal. ‘Zeekraal moesten we leren telen, het is echt anders dan een akkerbouwgewas. Maar er is een markt voor.’ Hoe ga jij om met verzilting in de landbouw?

Kort aan het Veerse Meer heeft de Zeeuwse akkerbouwer Maarten behoorlijk last van verzilting. Hij heeft geen zoetwaterbeschikbaarheid van oppervlaktewater en is helemaal afhankelijk van regen. Dat hij last heeft van verzilting merkte hij vooral aan de kwaliteit en opbrengst van zijn gewassen. Die was minder dan op percelen zonder zoute kweldruk. Vooral in droge jaren valt dat op.

Omgaan met verzilting leidde hem naar twee sporen:

1. Niet-kerende grondebewerking: ‘We ploegen niet meer en houden de organische stof zoveel mogelijk bovenin. Dat houdt de wortels gezond. Zo leggen ze niet meteen het loodje wanneer ze in aanraking komen met zout water.’
2. Zoute teelt: ‘We zijn begonnen met de teelt van zeekraal, de zeegroente die je kunt eten’

Zoute teelt: ‘Echt een andere teelt’

Maarten: ‘Dat we zijn begonnen met zeekraal is een samenhang van keuzes. Ik wil mijn bedrijf verbreden en van een bedreiging een kans maken. Met de teelt van zeekraal hebben we die kans gegrepen.’ Anders dan een akkerbouwgewas – dat je zaait en vervolgens aan het einde van het seizoen oogst – vindt Maarten zeekraal meer een tuinbouwgewas. ‘Zeekraal oogst je eigenlijk het hele seizoen door.’ De Zeeuw is er samen met zijn broer met wie hij het bedrijf leidt mee begonnen en is tevreden. ‘Je moet wel een nieuwe markt ontdekken, maar zeekraal staat goed bekend in de regio en is hier goed te vermarkten.’

Wat betekent verzilting voor landbouw in kustgebieden?

Door klimaatverandering zal verzilting in de kustgebieden toenemen: zout water dringt gebieden binnen waar normaal zoet water aanwezig is en dat heeft gevolgen voor de landbouw.
Er zijn maatregelen die landbouwers kunnen nemen, zoals niet-kerende grondbewerking net als Maarten. Niet-kerende grondbewerking verbetert de bodemstructuur en zorgt voor meer OS in de bodem. Dat maakt de bodem beter bestand tegen zout water. Neerslag die valt kan dan ook beter vastgehouden worden door een sterke bodem. Andere maatregelen zijn: zoetwater-opslag, peilgestuurde drainage, stuwtjes om zout water tegen te houden en zoet water in de sloot te houden enzovoort.

Verzilting hoeft geen eindpunt te zijn. Met de juiste kennis, praktijkervaringen en passende gewassen en maatregelen ontstaan nieuwe mogelijkheden voor landbouw in kustgebieden.