Zoute sloten, een verzilte bodem of helemaal geen water. Steeds meer agrarische ondernemers langs de kust krijgen te maken met verzilting. Op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee zien ze de zoute toekomst ook. ‘Maar wij willen ook voor de volgende generatie voldoende zoet water,’ vertelt akkerbouwer Sjoerd de Jong. In april kwamen gedeputeerden, ambtenaren en gebiedspartners samen op zijn bedrijf om de genomen maatregelen in het gebied te zien.
Sinds een aantal jaar werken vijftien boeren samen aan een plan om ook in perioden van droogte meer zoet water beschikbaar te hebben op het meest westelijke puntje van het eiland. En dat doen ze niet alleen, maar samen met verschillende natuurorganisaties. Het landbouwgebied wordt aan beide kanten omsloten door duingebieden, die ook zoet water nodig hebben, maar ook kunnen opslaan. Akkerbouwer De Jong: ‘dat zowel natuurorganisaties als landbouwbedrijven meedoen biedt natuurlijk kansen, al vind ik het ook ingewikkeld. Je vist toch in dezelfde vijver.’
Boven de schuur vol hyacinten- en narcissenbollen van een van de deelnemende ondernemers, zitten de agrariërs regelmatig samen in overleg met natuurorganisaties, waterschap, gemeente, provincie en het projectteam. ‘Soms sta je tegenover elkaar als organisaties, maar in dit DAW-project zie je dat zowel natuur als landbouw hetzelfde doel heeft: voldoende zoet water,’ vertelt akkerbouwer Dick Grinwis, ‘we zagen bijvoorbeeld op zo’n avond verschillende voorstellen van de lokale natuurbeschermingspartij en die waren zo slecht nog niet.’
Alleen regenwater
‘Er zijn twee problemen met het zoetwater op Goeree,’ heeft projectleider Inge van Paassen van LTO Noord ondervonden. ‘Het water dat valt stroomt via de sloten de zee in en wat wel blijft staan, vermengd bij droogte al snel met het zoute of brakke water. Voordat we maatregelen namen, moesten we dus eerst meten waar überhaupt het zoete en zoute water stroomde.’ Afgelopen jaren zijn er door de agrariërs, de lokale natuurorganisatie en Deltares veel metingen gedaan.
Op basis van die metingen zijn over het eiland de eerste stuwtjes geplaatst. Ook bij akkerbouwer De Jong, op de plek waar zijn zoete regenwater zo de zoute sloot inliep. Met de Waterkaravaan worden bestuurders en ambtenaren naar deze locatie gebracht om de problemen en oplossingen in praktijk te zien. Sjoerd kan de hoogte van de stuw zelf instellen. Met de stuw houdt hij het zoute water uit zijn kavelsloot en blijft het zoete water in zijn sloot en perceel staan, zo laat hij de aanwezigen zien.
Projectleider Van Paassen is benieuwd naar het resultaat komende zomer. ‘Nu is er natuurlijk nog voldoende water. Wij zijn allemaal heel benieuwd of er straks genoeg zoet water voor de akkerbouwers en natuur is als het droger wordt. Met een uitgebreid meetnetwerk houden we alles in de gaten. De eerste resultaten zijn in ieder geval positief.’