Podcast- en videoreeks: bodembeheer van boer tot boer

‘De kwetsbaarheid van de bodem wordt groter. Wat zegt die bodem eigenlijk; wat geef ik en wat krijg ik terug?’ Vanuit die vraag ging akkerbouwer Gert-Jan van Dongen aan de slag met zijn bodem. In ‘Bodem in beeld’, een reeks video’s en podcasts, wordt deze beschikbare kennis over duurzaam bodembeheer gedeeld.

De video’s gaan in op verschillende thema’s rondom bodembeheer, zoals bodemstructuur, bodembiodiversiteit en waterhuishouding. Boeren en telers uit verschillende regio’s vertellen vanuit hun eigen ervaringen welke keuzes zij maken, hoe zij dat aanpakken en wat ze van deze aanpak terugzien. Tegen welke uitdagingen lopen de boeren aan en hoe gaan zij hiermee om?

Kennis benutten

‘Er is heel veel kennis in den lande, benut die’, aldus Anselm Claassen, akkerbouwer in Groningen. Duurzaam bodembeheer kent geen vaste route die boeren en tuinders kunnen volgen. ‘Er is niet één toverformule voor elke boer om anders te boeren’, zegt de Drentse melkveehouder Peter Oosterhof, één van de boeren die te zien is in de video’s. Volgens de Flevolandse akkerbouwer Gert-Jan moet je goed kijken naar wat de bodem je vertelt: ‘wat geef ik en wat krijg ik terug?’

Korte video’s, verdiepende podcasts

De video’s van drie minuten nemen de kijkers mee in bodemvraagstukken van boeren en tuinders uit verschillende regio’s. In de verdiepende podcasts vertellen de boeren en tuinders uit de video’s in 30 tot 45 minuten meer over de achtergrond van hun bodemvraagstuk, waarom de keuze voor een bepaalde maatregel is genomen en welke effecten de boeren en tuinders hiervan terugzien in hun bedrijf.

Beluister de podcasts

Bollenteler Rob Balk uit Ens (Flevoland)

Rob Balk heeft samen met zijn vrouw een bloembollenbedrijf in de Noordoostpolder. Ze telen veel op huurgrond. Om een indruk te krijgen of percelen voldoen aan de eisen voor de bollenteelt kijkt Rob altijd eerst naar de vlakligging van het perceel en maakt hij een profielkuil. Rob realiseert zich dat hij teelt op grond van een ander. In deze video vertelt Rob hoe hij met lage druk in de banden probeert te voorkomen dat er verdichting in de bodem optreedt.

Melkveehouder Nanne Koopman uit Oudega (Friesland)

Nanne Koopman heeft samen met zijn broer Hains een melkveebedrijf met 150 ha en 190 koeien in Oudega. De bodem varieert van zware klei tot zandgrond. Dit binnen een straal van 1,5 kilometer. De broers ontlenen veel plezier aan weidevogels en hebben een deel van het bedrijf daarop ingericht. Nanne ziet het in stand houden van permanente grasklaver percelen op klei en het waterbeheer op de percelen als grootste uitdagingen. Het bedrijf heeft op zowel zand- als kleipercelen peilgestuurde drainage aangelegd. In deze video vertelt Nanne waarom het bedrijf in deze maatregelen investeert en wat het hen oplevert.

Beluister de podcast met Nanne

Preiteler Martijn Hendrickx uit Ossendrecht (Noord-Brabant)

Martijn Hendrickx heeft samen met zijn ouders een vollegrondsgroentebedrijf van 50 hectare op de Brabantse wal. Ze telen op percelen in grondwaterbeschermingsgebieden en hebben daardoor te maken met beperkingen om uitspoeling van gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten te voorkomen. In deze video vertelt Martijn hoe hij met de teelt van facelia voor de prei natuurlijke vijanden van trips probeert te stimuleren, zodat een chemische bestrijding achterwege kan blijven. Bijkomend voordeel is dat de facelia de stikstof vastlegt die voor de teelt van de prei mineraliseert.

Akkerbouwer Gert-Jan van Dongen uit Zeewolde (Flevoland)

Gert-Jan van Dongen is akkerbouwer op 54 ha zware klei in Zeewolde. Gert-Jan ziet de kwetsbaarheid voor verdichting en voorbereiden op klimaatverandering als de belangrijkste uitdagingen voor zijn bodem. In deze video vertelt Gert-Jan hoe hij met organische stofbeheer en bouwplan probeert in te spelen op deze uitdagingen.

Beluister de podcast met Gert-Jan

Fruitteler Gerrit Verweij De Geus uit Deil (Gelderland)

Gerrit Verweij De Geus is fruitteler in Deil. Het bedrijf teelt 7 ha appels, 4 ha peren en 1 ha walnoten. Tijdens een bijeenkomst van een studiegroep is Gerrit getipt door een biologische fruitteler om te stoppen met de hoge kali bemestingen. Sinds hij gestopt is met de kali kunstmest ziet hij veel meer activiteit van bodemleven in de boomgaard. In deze video vertelt Gerrit hoe hij deze verandering heeft ervaren en welke voordelen het actieve bodemleven nog meer hebben gebracht.

Beluister de podcast met Gerrit Verweij De Geus

Akkerbouwer Anselm Claassen uit Vierhuizen (Groningen)

Anselm Claassen is akkerbouwer in Noord-Groningen en teelt op lichte en zware zavel. Op een perceel met zware zavel tot lichte klei bleef water staan. Door bodembeoordelingen uit te voeren kwam hij erachter dat de bodem in de ondergrond verdicht was. In deze video vertelt Anselm hoe hij dit heeft opgelost en hoe hij verdichting in de toekomst wil voorkomen.

Melkveehouder Peter Oosterhof uit Foxwolde (Drenthe)

Melkveehouder Peter Oosterhof heeft 115 koeien en 60 hectare cultuurgrond. De onderlaag van zijn bodem is een dikke, ondoordringbare laag potklei met een humeuze zandlaag. In deze video vertelt Peter over de voordelen van kruiden en klavers in zijn grasland voor de bodem en hoe dit past in zijn bedrijfsvoering.

Beluister de podcast met Peter Oosterhof

Over de makers

Met deze video’s en podcasts hopen de makers andere boeren, telers en tuinders aan te moedigen om ook aan de slag te gaan met duurzaam bodembeheer. De reeks is ontwikkeld in samenwerking met het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer, BoerenNatuur, Boerenverstand en Van Tafel naar Kavel.

Hedwig Boerrigter, Programmaleider van het Kennisprogramma Nutriëntenbenutting van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer, vindt het belangrijk om bodembeheer te laten zien door de ogen van boeren en tuinders. ‘Boeren doen ongelooflijk veel op het gebied van duurzaam bodembeheer. De bodem is hun kapitaal. Elke boer heeft daarbij een unieke benadering; wat voor de één werkt, is geen garantie op succes voor de ander. Met de podcast- en videoreeks Bodem in Beeld willen we boeren en tuinders motiveren om te onderzoeken welke aanpak voor hen werkt’, aldus Hedwig.