‘Texel is een grote proeftuin. Hier is de situatie al zo hoe wij die op het vaste land verwachten’, aldus Jouke Velstra, directeur Acacia Institute en een van de oprichters van dit project. Boer op Texel en deelnemer, Mark Slot, sluit hierbij aan: ‘Wij hebben hier te maken met zoutgehaltes waar vele boeren van denken dat het onmogelijk is om hier iets te telen. En toch doen we het’.
Onder de boeren op Texel leeft al jaren de wens om het eiland zelfvoorzienend te maken op het gebied van zoetwater. Zo kunnen ze de gewassen op de gewenste momenten voldoende water geven, ook in droge jaren. ‘Jaarlijks gaat zo’n 44 miljoen m3 aan zoetwater verloren. Voor alle landbouw op Texel is jaarlijks 6 tot 7 miljoen m3 nodig wat betekent dat slechts 15% van het water vastgehouden moet worden’, licht Velstra toe.
Samen met Acacia Institute, LTO Noord en een groot aantal partners namen de boeren en tuinders van Texel het initiatief en realiseerden zij de afgelopen jaren binnen het project ‘Zoete Toekomst Texel’ op twee locaties een ondergrondse opslag van zoetwater.
Vele uitdagingen en geduld
Om ervoor te zorgen dat zoetwater kan worden opgevangen, opgeslagen in de ondergrond en hergebruikt kan worden in de landbouw is veel onderzoek gedaan. Velstra: ‘Na vele uitdagingen en geduld hebben we met deze innovatie perspectief gecreëerd voor een duurzame zoetwatervoorziening voor het telen van gewassen op Texel. Niet alleen op Texel maar voor het hele kustgebied waar verdroging en verzilting speelt’. En niet zonder resultaat: ‘De resultaten van de eerste praktijkproef voor het hergebruiken van het opgeslagen water op het proefperceel met pootaardappelen zijn zeer positief. Het proefperceel dat gebruik maakt van de opslag laat duidelijk betere opbrengsten zien (17%) dan de akker die hier geen gebruik van maakt’, aldus Velstra.
Slotbijeenkomst
Afgelopen 26 september vond de slotbijeenkomst van het project plaats, met een terugblik en vooruitblik. ‘Als boeren en tuinders worden we al jaren geconfronteerd met steeds meer droogte en verzilting. Gelukkig zijn wij het gewend om oplossingen te vinden voor dit soort grote uitdagingen. Ik ben trots op het succes van het project Zoete Toekomst Texel en hoop dat we het snel op grotere schaal kunnen toepassen”, zegt Marcel Wijtten, LTO Noord Vicevoorzitter Texel.
Businesscase cruciaal
‘Om de uitrol van ondergrondse opslagen mogelijk te maken, is een sluitende business case cruciaal: dus het hard maken van de economische voordelen. Dat het technisch kan en de pilot laat zien dat er sprake is van meeropbrengst van de teelten is daarbij een mooi begin.’ Anneke Houdijk (provincie Noord-Holland), Esmée Vingerhoed (Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier) en Mark Slot (boer en deelnemer Zoete Toekomst Texel), waren naast Wijtten ook deelnemer aan het panelgesprek.