Niet-kerende grondbewerking en gereduceerde grondbewerking laten de bodem zoveel mogelijk intact. Deze maatregelen omvatten het minimaliseren van de verstoring van de bodemstructuur, waardoor de natuurlijke bodemlagen behouden blijven en het bodemleven intact blijft. Niet-kerende grondbewerking houdt in dat de bodem nauwelijks wordt omgekeerd of verstoord. Gereduceerde grondbewerking is het verminderen van de intensiteit (diepte) en frequentie van de bewerking. Beide maatregelen dragen bij aan het verminderen van bodemerosie, het verbeteren van waterinfiltratie, het behoud van organisch materiaal en het bevorderen van biodiversiteit. Boeren en/of telers die voor deze benaderingen kiezen, kunnen profi teren van een beter vochtleverend vermogen van de bodem en potentiële opbrengstverhogingen.
Bodemstructuur verbeteren
Niet-kerende grondbewerking (NKG) is een landbouwpraktijk waarbij de bodem zo weinig mogelijk wordt verstoord. Het doel van niet-kerende grondbewerking is om de bodemstructuur te verbeteren door de samenhangende bodemdeeltjes te behouden. Samen met het organisch materiaal vormt dit een stabiel geheel. Hierdoor wordt de sponswerking van de bodem verbeterd. Daarnaast behoudt een bodem bij niet-kerende grondbewerking meer organisch materiaal en wordt het weerbaarder tegen erosie.
“Niet-kerende grondbewerking vroeg enige aanpassing, maar onze opbrengsten zijn gestegen en de bodemkwaliteit is zichtbaar verbeterd.”
Bij niet-kerende grondbewerking wordt de grond minimaal verstoord, waarbij ploegen wordt vermeden. Gereduceerde grondbewerking betreft het verminderen van de frequentie en intensiteit van traditionele grondbewerkingstechnieken zoals ploegen, eggen en frezen. Ecoploegen wordt toegepast in plaats van traditioneel ploegen. Hierdoor blijft de bodemstructuur beter behouden. Dat is van belang voor de doorluchting, de waterinfiltratie en het behoud van organisch materiaal. Ook het bodemleven profiteert van niet-kerende grondbewerking omdat deze met rust wordt gelaten.
Voordelen van niet-kerende grondbewerking
- De maatregelen verminderen bodemerosie doordat de bovenlaag niet wordt omgekeerd. Dit leidt tot een gezonder bodemleven en een verhoogde activiteit van nuttige bodemorganismen.
- Door het behoud van organisch materiaal wordt de vruchtbaarheid verbeterd, waardoor kunstmestgebruik kan worden verminderd.
- Het verminderen van bodemverstoring helpt bij het voorkomen van koolstofverlies, wat bijdraagt aan klimaatpositieve landbouw.
- Besparing op brandstof en arbeid.
- Verhoogde opbrengsten door verbeterde bodemstructuur, verhoogde vochtretentie en betere voedingsstoffenbeschikbaarheid.
Nadelen van NKG
- Kosten voor het aanpassen van apparatuur en het ontwikkelen van nieuwe teeltstrategieën.
- Hogere onkruiddruk, waardoor meer arbeid en/of meer middelengebruik nodig is.
- Door de oppervlakkige bewerking bij niet-kerende grondbewerking komt er meer organische stof in de toplaag, dit kan schadelijke insecten zoals slakken en emelten aantrekken.
- De werking van bodemherbiciden kan verminderen, omdat deze zich meer binden aan de organische stof in de toplaag.
Tip voor niet-kerende grondbewerking: Start geleidelijk en experimenteer op kleine schaal om te zien welke aanpak het beste past bij jouw bodem en gewassen. Beheers de timing van bewerkingen om er het meeste voordeel uit te halen. Let op een goede gewasrotatie en geïntegreerde plaagbeheersing om de voordelen te maximaliseren.
Meer informatie over niet-kerende grondbewerking (NKG)
- Video: Met NKG boert akkerbouwer Gerrit Lucas met meer draagvermogen
- Video: Niet-kerende grondbewerking (NKG)
- Video: Niet-kerende grondbewerking op kleigrond
- Video: Niet-kerende grondbewerking versus ploegen
Klik hieronder om de factsheet te openen
Bovenstaande informatie omschrijft één van de 85 maatregelen die boeren, tuinders en/of telers kunnen nemen om op hun bedrijf te werken aan schoon en voldoende water en een gezonde bodem. Het DAW heeft via haar zogenaamde BOOT-lijst 85 landbouwkundige maatregelen benoemd die bijdragen aan het verbeteren van de water- en bodemkwaliteit en waterkwantiteit.