Niet-kerende grondbewerking

Effectiviteit

Toepasbaarheid

Niet-kerende grondbewerking en gereduceerde grondbewerking laten de bodem zoveel mogelijk intact. Deze maatregelen omvatten het minimaliseren van de verstoring van de bodemstructuur, waardoor de natuurlijke bodemlagen behouden blijven en het bodemleven intact blijft. Niet-kerende grondbewerking houdt in dat de bodem nauwelijks wordt omgekeerd of verstoord. Gereduceerde grondbewerking is het verminderen van de intensiteit (diepte) en frequentie van de bewerking. Beide maatregelen dragen bij aan het verminderen van bodemerosie, het verbeteren van waterinfiltratie, het behoud van organisch materiaal en het bevorderen van biodiversiteit. Boeren en/of telers die voor deze benaderingen kiezen, kunnen profiteren van een beter vochtleverend vermogen van de bodem en potentiële opbrengstverhogingen.

Bekijk de factsheet

Bodemstructuur verbeteren met niet-kerende grondbewerking

Niet-kerende grondbewerking (NKG) is een landbouwpraktijk die de bodem zo weinig mogelijk verstoort. Het doel van niet-kerende grondbewerking is om de bodemstructuur te verbeteren door de samenhangende bodemdeeltjes te behouden. Samen met het organisch materiaal vormt dit een stabiel geheel. Hierdoor verbetert de sponswerking van de bodem. Daarnaast behoudt een bodem bij niet-kerende grondbewerking meer organisch materiaal en wordt het weerbaarder tegen erosie.

‘Niet-kerende grondbewerking vroeg enige aanpassing, maar onze opbrengsten zijn gestegen en de bodemkwaliteit is zichtbaar verbeterd.’

Bij niet-kerende grondbewerking wordt de grond minimaal verstoord, waarbij ploegen wordt vermeden. Gereduceerde grondbewerking betreft het verminderen van de frequentie en intensiteit van traditionele grondbewerkingstechnieken zoals ploegen, eggen en frezen. Ecoploegen wordt toegepast in plaats van traditioneel ploegen. Hierdoor blijft de bodemstructuur beter behouden. Dat is van belang voor de doorluchting, de waterinfiltratie en het behoud van organisch materiaal. Ook het bodemleven profiteert, omdat je deze met rust laat.

‘Ploegen? Nog nooit gedaan’

Bloemkoolteler Pé Slagter heeft nog nooit geploegd. Op het familiebedrijf in Andijk kiest hij voor niet-kerende grondbewerking, want dat maakt de bodem gezonder gelooft hij. ‘Bodemleven dat prima leeft op 10 centimeter onder de grond en vervolgens omgegooid wordt met ploegen heeft het niet meer naar de zin op 30 centimeter onder de grond.’ De grond is weerbaarder, mede dankzij niet-kerende grondbewerking. De ondernemer kan het daarom iedereen aanraden.

Meer weten over de aanpak van Pé Slagter?

Voordelen van niet-kerende grondbewerking

De maatregelen verminderen bodemerosie doordat de bovenlaag niet wordt omgekeerd. Dit leidt tot een gezonder bodemleven en een verhoogde activiteit van nuttige bodemorganismen.
Door het behoud van organisch materiaal verbetert de vruchtbaarheid, waardoor kunstmestgebruik kan worden verminderd.
Het verminderen van bodemverstoring helpt bij het voorkomen van koolstofverlies, wat bijdraagt aan klimaatpositieve landbouw.
Besparing op brandstof en arbeid.
Verhoogde opbrengsten door verbeterde bodemstructuur, verhoogde vochtretentie en betere voedingsstoffenbeschikbaarheid.

Nadelen van NKG

Kosten voor het aanpassen van apparatuur en het ontwikkelen van nieuwe teeltstrategieën.
Hogere onkruiddruk, waardoor meer arbeid en/of meer middelengebruik nodig is.
Door de oppervlakkige bewerking bij niet-kerende grondbewerking komt er meer organische stof in de toplaag. Dit kan schadelijke insecten zoals slakken en emelten aantrekken.
De werking van bodemherbiciden kan verminderen, omdat deze zich meer binden aan de organische stof in de toplaag.

Tip: Start geleidelijk en experimenteer op kleine schaal om te zien welke aanpak het beste past bij jouw bodem en gewassen. Beheers de timing van bewerkingen om er het meeste voordeel uit te halen. Let op een goede gewasrotatie en geïntegreerde plaagbeheersing om de voordelen te maximaliseren.

Bodemadviseur Theo: ‘Geef niet-kerende grondbewerking de kans’

‘Hoe minder bewerkingen op het land, hoe beter voor de bodem. Minder bewerking is goed voor het vochtvasthoudend vermogen, voor het bodemleven, het verbetert de bodemstructuur, voorkomt verdichting en vergroot de opbouw van organische stof.’ Dat zegt Theo Nieuwenhuis, bodemadviseur voor het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer: ‘Alle reden om niet-kerende grondbewerking uit te proberen. Maar geef het de tijd: je moet het consequent toepassen om de bodembiologie te verbeteren.’

Lees meer over de aanpak van Theo