PBL neemt maatregelen DAW voor het eerst onder de loep

Voor het eerst heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de voorziene maatregelen van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer meegenomen in de zes-jaarlijkse evaluatie van de Kaderrichtlijn Water, die dit keer is ondergebracht in de Nationale analyse waterkwaliteit. Het DAW is van groot belang, vindt onderzoeker Leonard Osté (rechts op de foto) van PBL: “De wateropgave is groot, maar de positieve energie waarmee het DAW boeren meeneemt ook.”

 

Samen met collega Frank van Gaalen onderzocht Leonard Osté op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat of de geplande maatregelen door de verschillende partijen voldoende resultaat opleveren om de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) te halen. Voor het eerst werden maatregelen van agrariërs via het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer meegenomen in de analyse. Osté: “Het DAW loopt nu een tijdje en is een belangrijke gesprekspartner voor waterschappen en andere overheden bij het vaststellen van de Stroomgebiedbeheerplannen voor 2022 - 2027. We vonden het belangrijk om ook de voornemens van het DAW mee te nemen in de analyse omdat zij een grote bijdrage kunnen leveren.”

 

Voor de Nationale analyse Waterkwaliteit heeft het kernteam DAW een overzicht gemaakt van dertig maatregelen met effect op de waterkwaliteit. Denk aan andere of minder bemesting, diepwortelende gewassen of vanggewassen zaaien, mechanische onkruidbestrijding, toepassen van niet-kerende grondbewerking enzovoort. Al deze maatregelen hebben als doel stikstof- en nitraatemissies naar het oppervlaktewater te verminderen of nutriënten efficiënter te benutten. Landbouwbestuurders hebben vervolgens ingeschat hoeveel agrariërs de maatregelen zullen uitvoeren, mits het mestbeleid en subsidiemogelijkheden hetzelfde blijven. Leonard Osté: “Ook is ingeschat wat het aandeel deelnemers is, wanneer de ondersteuning vanuit het DAW en de subsidies worden uitgebreid. En we bekeken

wat er zou gebeuren wanneer alle agrariërs in Nederland alle dertig maatregelen zouden uitvoeren. Berekeningen met het Nationaal Watermodel laten zien dat het DAW zeker geen verspilde moeite is. De reductie van de actuele bemesting door DAW-maatregelen kan variëren van enkele procenten (bij gelijkblijvende ondersteuning met kennis en middelen) tot tientallen procenten als alle boeren de geselecteerde maatregelen zouden uitvoeren. Bovendien kan een reductie in een agrarisch gebied effect hebben op meerdere benedenstroomse wateren.”

 

“De uitdaging voor het DAW is om het deelnamepercentage omhoog te krijgen”, zegt Osté. “Hoe meer boeren meedoen, hoe groter de bijdrage aan het verbeteren van het oppervlaktewater.” Voorbeelden van effectieve projecten zijn bijvoorbeeld Waterwijs Boeren, Boeren voor Drinkwater en Duurzaam Schoon Grondwater in grondwaterbeschermingsgebieden. Agrariërs worden in die projecten intensief begeleid en krijgen adviezen passend bij hun bedrijf. “Dat maakt meedoen voor boeren natuurlijk erg aantrekkelijk.”