Per gebied de waterkwaliteit- en bodemopgaven voor boeren en tuinders in kaart brengen: het was één van de belangrijkste opdrachten van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer in de afgelopen periode. Inmiddels ligt voor vrijwel ieder waterschapsgebied een Gebiedsdocumenten Agrarische Waterbeheer (GAW) door het DAW. Een belangrijke mijlpaal, volgens trekker Giselle Snels. “In het begin was samenwerking tussen agrariërs en waterschap niet overal vanzelfsprekend, daar is verandering in gekomen.”
Waar kan de agrarische sector helpen bij het bereiken van de Kaderrichtlijn Water (KRW)-doelen? Dat is de vraag waarmee DAW-supportteamlid Gisèlle Snels samen met haar collega’s en de DAW-regiocoördinatoren het gesprek met waterschappen, boeren en tuinders en andere relevante partijen aanging. Doel was én is inzicht krijgen in de knelpunten in een gebied en onderzoeken wat echt effectief is in een gebied.
Krachtig sectorstuk
Door alle relevante partijen die vraag te laten beantwoorden, is het GAW een krachtig sectorstuk, vindt Snels. “Toen we begonnen was het niet vanzelfsprekend dat waterschap en agrarische sector samenwerkten, dat is nu echt anders.” Snels merkte dat zowel waterschap als boeren en tuinders hun wensen en mogelijkheden op tafel legden en dat daardoor een constructief plan ontstond. “Het GAW is aantrekkelijk voor beide partijen, dus ook voor agrariërs. Met het nemen van maatregelen dragen ze bij aan de waterdoelen en aan de toekomstbestendigheid van hun eigen bedrijf.”
Welke maatregelen zijn in dit gebied effectief?
Per waterschapsgebied werd het maken van het GAW anders aangevlogen. Snels en haar team bereiden samen met de DAW-regiocoördinatoren de gesprekken voor door wateropgaven per gebied te combineren met informatie over bodemsoort- en agrarisch gebruik. Dit betrof niet alleen de waterkwáliteit maar ook de risicogebieden voor droogte- en of natschade. Snels: “Daarna spraken we met sectorvertegenwoordigers over het handelingsperspectief van boeren en tuinders in dat gebied. Welke maatregelen werken hier? Wat is nuttig en effectief, wat past bij de agrarische ondernemers?” Zo werd in ieder gebied een gedragen GAW opgeleverd.
Basis is vertrouwen
Bij het realiseren van het gebiedsdocument is in een aantal waterschapsgebieden stilgestaan door het ondertekenen van een intentieovereenkomst. Snels: “Een moment waarop alle betrokken partijen zeggen ‘We zetten samen de schouders eronder om de doelen te halen’. Heel mooi vind ik dat door het GAW niet alleen inzicht is in de agrarische wateropgave, maar er ook een basis van vertrouwen is gelegd.”
Boeren van grote betekenis bij halen KRW-doelen
Dat vertrouwen is een vereiste benadrukt Snels wil Nederland de KRW-doelen in 2027 halen. “Dat is overigens niet alleen afhankelijk van de agrarische sector, maar boeren en tuinders kunnen met hun handelen wel van grote betekenis zijn.” Hoewel de GAW’s zijn afgerond, zit het werk er nog lang niet op. “Ik zie het GAW als startpunt, we gaan nu verder werken aan een uitvoeringsprogramma (UP) per gebied.” Snels wil van een abstracte opgave naar een concreet ‘wat kan ik op mijn bedrijf doen om bij te dragen aan wateropgave’ en dat ook vastleggen met plan van aanpak en financiële middelen. “Herkenbaarheid voor de boer en tuinder, dat is belangrijk én het gevoel dat hij kan rekenen op steun, in expertise of financieel. Met de ondernemers gaan we dus ook in gesprek: welke maatregelen werken voor jou?”
Hands-on-mentaliteit
Ondertussen zijn veel boeren en tuinders via de projecten van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer al volop aan de gang met het nemen van maatregelen voor een betere bodem- en waterkwaliteit. Snels: “Prijzenswaardig die hands-on-mentaliteit, veel agrariërs willen én doen, alhoewel resultaten vaak niet direct zichtbaar zijn. 2027 komt snel dichterbij, met een tandje erbij van ons allemaal ben ik hoopvol gestemd.”
LTO Noord-bestuurder: 'Inzicht in wat op bordje van boer ligt'
NIcole Koks, regiobestuurder LTO Noord regio Oost is net zoals Gìselle Snels blij dat inzichtelijk is gemaakt wat de agrarische wateropgave is. “Als ondernemer wil je vooral weten wat jij op jouw bedrijf kunt doen om een bijdrage te leveren", vertelt ze in dit artikel.