Steeds vaker horen we dat Sorghum kansen biedt voor de melkveehouderij. Met name op het gebied van droogte zou dit van oorsprong tropische gewas beter presteren dan snijmais. Martine Bruinenberg, onderzoeker bij het Louis Bolk Instituut voert meerdere sorghum-proeven in de praktijk en met de WUR uit in de veehouderij en deelt met ons haar kennis en ervaringen.
Sorghum en weersextremen
Bruinenberg: “Onderzoeken laten zien dat sorghum diep wortelt, waardoor het gewas makkelijker toegang heeft tot water dieper in de grond. Dat is gunstig tijdens droge perioden. Tegelijkertijd zien we bij proeven dat sorghum ook goed tegen téveel water kan. Op een perceel in Brabant stond het 2 weken onder water en toch stond er daarna nog een prima gewas. Dit is iets wat we graag gecontroleerd willen testen in de kas, in samenwerking met de Radboud Universiteit.”
Sorghum en de bodem
“De diepe beworteling van sorghum is gunstig voor de organische stof opbouw van de bodem. De plant is daarnaast minder stikstof-afhankelijk dan snijmais. Wij hanteren 90 kg stikstof per hectare. Te veel stikstof pakt averechts uit, want sorghum laat een soort luxeopname zien: het neemt de stikstof wel op, maar dat komt niet ten goede aan het eiwitgehalte in de plant. In het uiterste geval kun je dan een nitraatvergiftiging krijgen.” Uit onderzoek blijkt dat sorghum niet gevoelig is voor de maiswortelboorder. “Wissel je je snijmais af met sorghum, dan kan je deze parasiet beter onder controle houden.”
Sorghum in het rantsoen
Qua voederwaarde heeft sorghum nog een achterstand ten opzichte van snijmais, vertelt Bruinenberg, mede doordat in Nederland de veredeling van sorghumrassen pas een jaar of 10 aan de gang is. “Voor de penswerking van de koeien is het structuurrijke sorghum een goed product. De verteerbaarheid is nog wat lager dan snijmais, waardoor ook de VEM nog wat achterblijft. Het eiwitgehalte (DVE) van sorghum kan wat hoger zijn dan van snijmais en bij de huidige rassen blijft het zetmeel nog wat lager. Een melkveehouder zal dus iets anders moeten sturen met het rantsoen.” Uit de praktijk blijkt al dat sorghum goed in te passen is in het rantsoen, maar in samenwerking met de WUR wordt komend jaar nog verder onderzoek gedaan naar de exacte voederwaarde. Uit Amerikaans onderzoek is in elk geval al gebleken dat de melkproductie van de dieren goed op peil gehouden kan worden bij het inpassen van sorghum in het rantsoen.
Bij het inkuilen voorziet Bruinenberg geen problemen met sorghum, en ook voor diergezondheid biedt het kansen. “Van sommige veehouders hoor ik dat sorghum de gezondheid van hun koeien verbetert, een gezondere vacht, minder ziekte.”
Adviezen bij inzaaien sorghum
Naast een vochtige grond, is warmte (bodemtemperatuur 12-14 graden) belangrijk bij het inzaaien van sorghum. “Het van oorsprong tropische gewas kan niet tegen nachtvorst dus niet te vroeg inzaaien. Bij onze proeven hebben we half mei gezaaid, dus een paar weken later dan snijmais. Daarnaast merken we dat sorghum warmte nodig heeft om af te rijpen. Het is dus een kort groeiseizoen. Momenteel wordt heel hard gewerkt aan sorghumrassen die beter tegen kou kunnen en vroeg rijpen.
Bruinenberg ziet sorghum niet als vervanging van snijmais, maar als een toevoeging in soorten teelten voor veehouders. “Vruchtwisseling doet de bodem altijd goed. Ik zou als veehouder niet alle snijmais vervangen voor sorghum maar bijvoorbeeld 20 procent van het areaal inzaaien met sorghum. Volgend jaar komen er verschillende nieuwe sorghumrassen op de commerciële markt, daar ben ik heel enthousiast over.”
Meer informatie
Dit artikel is gemaakt in opdracht van het DAW-project Vruchtbare Kringloop Overijssel. Binnen dit project werken we aan kringlooplandbouw met aandacht voor een gezonde bodem, goede waterkwaliteit en het verminderen van broeikasgassenuitstoot. Meer weten of deelnemen aan dit project? Neem dan contact op met projectleider Michaela van Leeuwen via mavleeuwen@projectenltonoord.nl.